در کشور ما یکی از دلایل مهم کمبود مسکن ناشی از وجود خانه های خالی می باشد . برخی سرمایه داران به دلایلی در زمان های خاصی از اجاره دادن یا فروش ملک خود خودداری می نمایند و آن را خالی باقی می گذارند تا به این وسیله با افزایش قیمت مسکن سود آنها بیشتر شود .
قانون مالیات خانه های خالی با هدف پیشگیری و مبارزه با این مشکل وضع شده است . این طرح در تیر ماه سال 99 در مجلس به تصویب رسید و بعد به شورای نگهبان ارسال گردید .
در وهله اول این طرح قبول نشد ولی بعد از رفع ایرادات شورای نگهبان توسط مجلس طرح مالیات بر خانه های خالی به مرحله اجرا در آمد . در این مقاله قصد داریم بیشتر در مورد این طرح و نحوه اجرای آن بدانیم پس با ما همراه باشید .
نحوه تشخیص خانه های خالی توسط دولت
اطلاعات کلیه املاک بایستی در سامانه اسکان و املاک کشور توسط مالکان آنها ثبت شود . این سامانه که به وزارت مسکن و شهرسازی تعلق دارد جهت اجرای طرح مالیات بر خانه های خالی است و اطلاعات کامل کدپستی و وضعیت سکونت توسط مستاجر یا مالک را در خود دارد .
مطابق این قانون کلیه نهادهای دولتی و بانکها موظف هستند فقط با دریافت کدپستی و نشانی به مردم خدمات رسانی انجام دهند پس فرآیند شناسایی محل سکونت فرد به سرعت و دقت انجام می گردد .
همچنین دولت پیامکی مبنی بر درخواست جهت شفاف سازی تعیین وضعیت واحدهای مسکونی به کلیه افراد ارسال می کند . این افراد پس از دریافت نمودن پیامک دو ماه فرصت دارند تا وضعیت ملک خود را در سامانه اسکان و املاک کشور ثبت نمایند .
در غیر اینصورت آن ملک و ساختمان بعنوان خانه خالی محسوب شده و شامل طرح مالیاتی می گردد . مالکین خانه های خالی بایستی در زمان مناسب نسبت به پر کردن اظهارنامه مالیاتی اقدام کرده و آن را به سازمان مالیاتی کشور تحویل نمایند .
مقاله پیشنهادی : انواع سند مالکیت چیست و چه کاربردی دارد ؟
مالیات خانه های خالی چگونه حساب می شود ؟
خیلی از افراد تصور میکنند که مالیات بر خانه های خالی به عواملی مثل فرسودگی یا قدمت خانه و سن آن بستگی دارد در حالی که در این قانون مالیات خانه های کلنگی هیچ فرقی با خانه های نوساز ندارد .
مالیات خانه های خالی به عواملی نظیر زمان خالی بودن آن ملک ، تعداد خانه های خالی و همچنین میزان ارزش اجاره ملک بستگی دارد . ضریب مالیات خانه های خالی در تهران و دیگر شهرهای با بیش از صد هزار نفر جمعیت برای دارندگان یک تا پنج خانه عبارتند از :
- سال اول : شش برابر ارزش اجاری ملک
- سال دوم : دوازده برابر ارزش اجاری ملک
- سال سوم : هجده برابر ارزش اجاری ملک
همچنین ضریب مالیات برای افرادی که بیش از 5 خانه خالی دارند نیز به شرح زیر است :
- سال اول : دوازده برابر ارزش اجاری املاک
- سال دوم : بیست و چهار برابر ارزش اجاری املاک
- سال سوم : سی و شش برابر ارزش اجاری املاک
مالک خانه در صورتی که اعتراضی نداشته باشد می تواند یک ماه پس از ارسال برگ تشخیص مالیات نسبت به پرداخت آن اقدام نماید . در صورتی که دیرکرد در پرداخت داشته باشد به ازای هر یک ماه 2.5 درصد جریمه به او تعلق خواهد گرفت .
پیشنهاد می کنیم مقاله تبدیل سند عادی به سند رسمی چگونه انجام می شود ؟ را مطالعه کنید .
کدام خانه های خالی از مالیات معاف هستند ؟
همه خانه هایی که خالی هستند شامل مالیات نمی شوند پس آگاهی از اینکه کدام خانه های خالی معاف از مالیات هستند به شما کمک می کند که مالیات اضافه به سازمان مالیات پرداخت ننمایید .
اقامتگاههای اصلی و فرعی فرد شامل مالیات خانه های خالی نمی شود . یعنی فرد علاوه بر منزلی که در شهر خود دارد می تواند در شهرهای دیگر نیز اقامتگاههای فرعی داشته باشد و آنها را بعنوان اقامتگاه فرعی در سامانه ثبت نماید .
همین طور اگر از اشخاص تحت تکفل مالک بعنوان بیمار خاص ، دانشجو یا شاغل مجبور به زندگی در شهر محل سکونت مالک باشد می تواند ملک دیگر را نیز بعنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید .
تاکنون چند خانه خالی در کشور شناسایی شده است ؟
در دی ماه سال 1400 تعداد 570 هزار خانه خالی در کشور شناسایی و معرفی گردید که از این تعداد حدودا 90 هزار مالک پس از دریافت پیامک از سازمان مالیاتی اعتراض نموده و اطلاعات ملک خود را ثبت نمودند و آمار این خانه ها به 400 هزار خانه خالی کاهش پیدا کرد .
پس از آن در تیر و مرداد سال 1401 مجددا شناسایی انجام شد و 120 هزار خانه خالی دیگر به این تعداد افزوده شد و برای کلیه مالکان این خانه های خالی اظهارنامه مالیاتی ارسال گردید .
از این تعداد در حدود 400 هزار نفر یک رقمی از مالیات خود را داوطلبانه واریز نمودند اما از شهریور 1401 به بعد بصورت قانونی بایستی مالیات بر خانه های خالی توسط کلیه مالکین آن ها پرداخته شود .
بیشتر بخوانید : کلاهبرداری در املاک به چه روشهایی صورت می گیرد ؟
چرا انتقاداتی بر قانون مالیات بر خانه های خالی وارد است ؟
انتقادها از آنجا شروع می شود که اعمال معافیت مالیات تا چهار ملک قانون ناقصی می باشد زیرا این قانون به نفع افرادیست که چهار ملک دارند و نه افرادی که حتی یک اتاق هم نمی توانند بخرند . همچنین شیوه شناسایی و گرفتن مالیات از واحدهای مسکونی که متعلق به بانکها و نهادها هستند هم نامشخص است .
این قانون از روی نمونه مشابهش در کشور کانادا الهام گرفته شد زیرا این قانون توانسته بود در آن کشور اثربخشی بالایی داشته باشد ولی آن چه که در کشور ما این قانون را نامطلوب کرده معافیت های متعدد در متن این قانون است .
در پایان :
چنانچه در امور ملکی ، خرید و فروش ، رهن و اجاره و سایر موارد ملکی دچار مشکل شده اید می توانید از مشاوره حقوقی و وکالت محبوبه حجتیان ، وکیل پایه یک دادگستری کمک بگیرید .
وکیل حجتیان در زمینه های گوناگون از قبیل حقوقی ، خانواده ، ملکی ، قرارداد ، کیفری و مهاجرت خدمات حقوقی ارائه می نماید و شما را تا حصول نتیجه دلخواه یاری می نماید .
برای اطلاعات از مسائل حقوقی در آپارات همراه ما باشید .
برای کسب اطلاعات لازم می توانید از طریق لینک زیر با محبوبه حجتیان تماس گرفته و با راهنمایی وی درباره امور حقوقی ، تمام مسائل خود را برطرف کنید .