گاهی اوقات، به خاطر عشق و علاقه به همسر یا به دلیل انگیزههایی مانند مهریه، مردی ملکی را به همسرش اهدا یا منتقل میکند. اما پس از مدتی، به علت شرایط خاصی، مرد تصمیم میگیرد که آن ملک را پس بگیرد. این که آیا مرد میتواند ملکی که به همسرش منتقل کرده را برگرداند یا نه، به نوع انتقال بستگی دارد. در این مقاله، ما به بررسی روشهای گوناگون انتقال ملک خواهیم پرداخت و امکان بازگشت از آن را نیز بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
پس گرفتن ملکی که به عنوان مهریه پرداخت شده
فهرست محتوا
یکی از دلایل اصلی که مردان به انتقال مالکیت ملک به همسران خود اقدام میکنند، تسویه مهریه است. نشان دادن اینکه یک مرد ملکی را به نام همسرش بهمنظور پرداخت مهریه و طبق توافقی با او منتقل کرده است، بهویژه در مواردی که این توافق بهصورت غیررسمی یا شفاهی صورت گرفته، میتواند دشوار باشد.
این امر نیازمند ارائه مدارک معتبر و مستنداتی از جمله اسناد رسمی انتقال مالکیت، توافقات کتبی یا شاهدان معتبر است. در absence این مدارک یا شهود، اثبات چنین ادعایی به شدت چالشبرانگیز و شاید حتی غیر ممکن خواهد بود.
از سوی دیگر، اگر بتوان نشان داد که ملکی بهعنوان مهریه و بر اساس توافق میان زوجین از سوی مرد به زن منتقل شده، آن ملک بهطور قانونی به زن تعلق خواهد گرفت و مرد دیگر نمیتواند ادعای بازپسگیری آن را داشته باشد. در این صورت، ملک بهعنوان حق زن شناخته میشود و هرگونه تلاش مرد برای بازپسگیری آن با موانع قانونی روبهرو خواهد شد.
بنابراین، امکان بازپسگیری ملکی که بهعنوان مهریه از سوی مرد پرداخت شده، وجود ندارد؛ مگر اینکه معامله به یکی از شرایط مذکور در ماده 190 قانون مدنی آسیب بزند.
این ماده به این شکل بیان میکند: برای صحت هر معامله، شرایط زیر ضروری است:
1. قصد و رضایت طرفین
2. اهلیت طرفین
3. موضوع مشخص که مورد معامله باشد
4. مشروعیت هدف معامله
اگر مرد بتواند یکی از این موارد را اثبات کند، میتواند مالکیت ملک را پس بگیرد.
پس گرفتن ملکی که مرد به همسرش هبه کرده
هبه به معنای عقدی است که در آن شخصی دارایی یا مالی را به صورت رایگان به دیگری اهدا میکند. در این فرایند، اهداکننده به عنوان واهب و گیرنده به عنوان متهب شناخته میشوند.
برای اینکه واهب بتواند به شکل قانونی مالی را به دیگران ببخشد، باید از نظر حقوقی صلاحیت کامل برای انجام معاملات را داشته باشد. به عبارت دیگر، افرادی که از لحاظ عقلانی دچار مشکلات هستند، نمیتوانند به صورت معتبر و قانونی مالی را به دیگران هبه کنند.
قانون به هبه اجازه رجوع میدهد. به این معنی که اگر مردی ملکی را به همسرش هبه کند، میتواند آن را پس بگیرد. البته، این بازپسگیری شرایط خاصی دارد که باید رعایت شود.
جهت دریافت مشاوره با وکیل ملکی کلیک کنید .
هبه یکی از متداولترین روشها برای انتقال مالکیت به همسر است، جایی که مرد بدون هیچ گونه عوضی، ملکش را به همسرش منتقل میکند. اما شرایط و محدودیتهایی برای بازپسگیری ملک پس از این انتقال وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.
بر اساس قوانین مدنی، شوهر به عنوان هبهدهنده میتواند تحت شرایط معین، هبه را منحل کرده و ملک را دوباره به خود بازگرداند. اما این اقدام تنها در موارد خاصی امکانپذیر است که قانون آن را مجاز دانسته و معمولاً نیازمند وجود دلایل موجه و شرایط ویژهای است.
برای اینکه مرد بتواند ملکی را که به همسرش هبه کرده است، پس بگیرد، چند شرط کلیدی باید رعایت شود:
- حفظ وضعیت اولیه ملک: ملکی که به عنوان هبه به همسر داده شده، باید بدون هیچگونه تغییر و به همان شکل اولیه در اختیار او باقی بماند. اگر این ملک به فرد دیگری منتقل شود یا به فروش برسد، امکان بازپسگیری آن وجود نخواهد داشت.
- عدم تغییرات عمده در ملک: در صورتی که همسر پس از دریافت ملک، تغییرات قابل توجهی در آن ایجاد کند، نظیر تخریب یا بازسازی، مرد برای بازپسگیری ملک با دشواری مواجه خواهد شد. این تغییرات میتوانند شامل هر نوع اقدامی باشند که ملک را به طور قابل ملاحظهای از حالت اولیهاش خارج کند.
- ادامه زندگی مشترک: اگر هبه به دلیل وجود رابطه زناشویی و زندگی مشترک انجام شده باشد و مرد پس از طلاق بخواهد آن را لغو کند، باز هم با چالشهایی روبرو خواهد شد. در این وضعیت، نیت اصلی طرفین و شرایطی که به هبه منجر شدهاند، از اهمیت ویژهای برخوردارند.
- وجود شرایط فسخ در قرارداد هبه: در صورتی که در زمان تنظیم هبهنامه شرط امکان فسخ مشخص شده باشد، مرد میتواند بر اساس آن شرط نسبت به لغو هبه اقدام کند. اما اگر چنین شرطی در نظر گرفته نشده باشد، بازپسگیری ملک از نظر قانونی ممکن نخواهد بود.
پس گرفتن ملکی که با صلح به همسر داده شده
صلح به عنوان یکی از روشهای انتقال مالکیت به همسر، شامل توافقی است که در آن طرفین تصمیم میگیرند دارایی یا حقوقی را به یکدیگر منتقل کنند یا از برخی حقوق خود صرفنظر کنند. یکی از سوالات متداول در این حوزه این است که آیا ملکی که از طریق صلح به همسر منتقل شده، قابلیت بازگشت دارد یا خیر. پاسخ به این سوال به شرایط و بندهای مندرج در صلحنامه بستگی دارد.
مطالب مرتبط: پس گرفتن خانه بعد از طلاق؛ اگر خانه به نام زن باشد
انتقال مالکیت از طریق صلح ممکن است با چالشهایی همراه باشد. در واقع، اگر در این قرارداد بند خاصی برای فسخ پیشبینی نشده باشد، امکان بازگشت وجود نخواهد داشت. به عبارت دیگر، اگر در صلحنامه شرطی برای فسخ قید نشده باشد، مرد نمیتواند ملک را پس بگیرد. اما در صورتی که چنین شرطی در قرارداد گنجانده شده باشد، مرد میتواند با استناد به آن، نسبت به فسخ صلح و بازگرداندن ملک اقدام کند.
شرایط فسخ صلح عبارتند از:
استمرار صلحنامه و عدم امکان ابطال: به طور کلی، صلحنامهها به عنوان توافقهای دائمی و غیرقابل لغو در نظر گرفته میشوند. مگر اینکه در متن صلحنامه به صراحت امکان ابطال ذکر گردد، پس از انتقال ملک به همسر، مرد دیگر حقی برای بازپسگیری آن نخواهد داشت. بنابراین، در صورت عدم وجود شرط ابطال در قرارداد، بازگرداندن ملک از نظر قانونی غیرممکن خواهد بود.
وجود شرط ابطال در صلحنامه: در صورتی که در صلحنامه به وضوح شرط ابطال قید شده باشد، مرد میتواند با رعایت شرایط مشخصشده در قرارداد، ملک را دوباره به دست آورد. اما این امر تنها در صورتی ممکن است که شرایط ابطال به دقت رعایت شوند. به همین دلیل، پیشنهاد میشود که طرفین با مشاوره وکلای متخصص در حوزه ملک، صلحنامه را به دقت مطالعه کنند تا از حقوق خود مطلع شوند و بهترین راهکار قانونی را انتخاب کنند.
تصرفات همسر در ملک: اگر همسر پس از انعقاد صلح، ملک را به فرد دیگری منتقل کرده یا تغییرات اساسی در آن ایجاد نموده باشد، مانند بازسازی یا فروش، برگرداندن ملک به وضعیت اولیه و ابطال صلحنامه به مراتب پیچیدهتر خواهد بود. این تغییرات ممکن است توانایی بازپسگیری ملک را به طور کامل سلب کند یا روند قانونی آن را دشوارتر سازد. از این رو، پیش از هر اقدامی، بررسی دقیق شرایط ملک و متن صلحنامه با کمک وکیل ضرورت دارد.
پس گرفتن ملک بعد از فوت همسر
در شرایطی که مرد بخواهد ملکی که به همسرش انتقال داده را دوباره به دست آورد، یکی از موارد مهم، فوت همسر است. اما آیا او میتواند پس از مرگ همسر، آن ملک را بازپس بگیرد؟ پاسخ به این سوال به نوع قرارداد و شرایط واگذاری ملک بستگی دارد.
اگر انتقال ملک به همسر از طریق هبه صورت گرفته و همسر فوت کرده باشد، بر اساس قوانین مدنی ایران، امکان برگشت از هبه وجود ندارد. با مرگ همسر، رابطه هبه خاتمه مییابد و ملک به عنوان بخشی از داراییهای متوفی به وراث منتقل میشود. در این وضعیت، مرد نمیتواند ادعای بازپسگیری ملک را داشته باشد، چرا که با فوت همسر، مالکیت به طور قانونی به وراث منتقل میگردد.
اما در صورتی که ملک از طریق قولنامه یا قرارداد صلح به همسر واگذار شده باشد، شرایط متفاوت است. در این حالت، ممکن است مفاد قرارداد به مرد اجازه دهد تا ملک را دوباره به دست آورد. به عنوان مثال، اگر در قرارداد شرطی برای فسخ یکطرفه یا بازپسگیری ملک در شرایط خاص وجود داشته باشد، مرد میتواند با استناد به آن شرط اقدام کند. اما این موضوع نیازمند تحلیل دقیق مفاد قرارداد و انطباق آن با قوانین جاری است.
بنابراین، برای بازپسگیری ملک در چنین شرایطی، نیاز به بررسیهای حقوقی جامع و مشاوره با وکیل متخصص وجود دارد تا از امکان یا عدم امکان بازپسگیری اطمینان حاصل شود و روند قانونی صحیح برای این اقدام انتخاب گردد.
پس گرفتن ملک قولنامه ای از همسر
قرارداد قولنامه یکی از شیوههای رایج برای واگذاری املاک به همسر به شمار میرود که غالباً توسط مردان به کار گرفته میشود. با این حال، ممکن است شرایطی پیش بیاید که مرد بخواهد پس از این واگذاری، ملک را دوباره به دست آورد. قابلیت بازپسگیری ملک، زمانی که انتقال از طریق قولنامه صورت گرفته، به مفاد و شرایط ذکر شده در آن بستگی دارد.
مطالب مرتبط: پس گرفتن ملک از سوی همسر
به عنوان نمونه، اگر در متن قولنامه بندی برای فسخ قرارداد یا بازگشت ملک به صاحب اصلی (مرد) گنجانده شده باشد، این امکان وجود دارد که مرد با استفاده از آن شرط، ملک را دوباره به دست آورد. وجود چنین بندی به مرد این اجازه را میدهد که در شرایط خاص، قرارداد را لغو کرده و دوباره مالکیت ملک را به دست آورد.
علاوه بر این، اگر قولنامه به شکل عادی و بدون ثبت رسمی تنظیم شده باشد، ممکن است فرصتهایی برای زیر سؤال بردن اعتبار آن فراهم شود. در این موارد، بررسی دقیق متن قولنامه و دریافت مشاوره از وکیل متخصص در امور ملکی میتواند به مرد کمک کند تا راههای قانونی برای اثبات عدم اعتبار قرارداد و بازپسگیری ملک را شناسایی کند. این موضوع به ویژه در شرایطی که مدارک قانونی کافی برای تأیید انتقال ملک وجود ندارد، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
نتیجه گیری
انتقال دارایی از سوی مرد به همسرش ممکن است به دلایل گوناگونی انجام شود. به همین دلیل، امکان بازپسگیری آن و لغو انتقال در هر مورد متفاوت خواهد بود. ملکی که به علت مهریه منتقل میشود، به هیچ عنوان قابل برگشت نیست.
در صورتی که مرد ملک را به عنوان هبه به همسرش داده یا از طریق قرارداد صلح منتقل کرده باشد، تحت شرایط خاص، او میتواند ملک را پس بگیرد. همچنین در زمان فوت همسر، تنها در صورتی که ملک از طریق صلح یا قولنامه منتقل شده باشد، مرد ممکن است در یک دعوای حقوقی موفق شده و ملکش را به دست آورد. اما اگر انتقال به صورت هبه بوده باشد، پس از فوت همسر، ملک به وراث منتقل خواهد شد. در مورد ملکهای قولنامهای نیز به همین نحو عمل میشود و بسته به شرایط و مفاد قرارداد، مشخص میشود که آیا امکان بازپسگیری ملک وجود دارد یا خیر.
در نهایت، برای بازگشت ملک، لازم است جزئیات قرارداد و شرایط قانونی به دقت بررسی شود و مشاوره با یک وکیل متخصص به منظور دستیابی به بهترین نتیجه ضروری است. این اقدام کمک میکند تا مناسبترین راهحل در چارچوب قوانین و مقررات حقوقی انتخاب شود.
مطالب مرتبط: نمونه دادخواست رجوع از هبه ، پس گرفتن ملک