مهدورالدم بودن مجنی علیه
در این مطلب قصد داریم در مورد مهدورالدم اطلاعات خاصی در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. در صورتی که مجنی علیه دارای یکی از حالات ذیل باشد، مرتکب به قصاص و پرداخت دیه محکوم نمی‌گردد.
شرایط و نکات مربوط به مهدورالدم
الف) مرتکب جرم حدی که مستوجب سلب حیات است. منظور از جرم، حدی مستوجب سلب حیات، زنای موجب رجم یا اعدام، لواط، سب النبی، سرقت برای بار چهارم، محاربه، بغی و فساد فی الارض و موارد مشمول ماده 220 می‌باشد.
ب) مرتکب جرم حدی که مستوجب قطع عضو است، به این شرط که جنایت وارد شده بیش از مجازات حدی وی نباشد. در غیر این صورت مقدار اضافه بر حد، حسب مورد دارای قصاص و یا دیه و تعزیر است.
جرم حدی مستوجب قطع عضو یعنی سرقت حدی در مرتبه اول و دوم و جرم محاربه.
پ) مستحق قصاص نفس یا عضو ،فقط نسبت به صاحب حق قصاص و به مقدار آن قصاص نمی‌شود.
ت) متجاوز و کسی که تجاوز او قریب الوقوع است و در دفاع مشروع به شرح مقرر در ماده 156جنایتی بر او وارد شود.
افراد مشمول بندهای الف ب و ت مهدورالدم مطلق یا غیر معصوم بالاصل هستند که خون آنها بر همه هدر است. اما افراد مشمول بندهای پ و ث مهدورالدم نسبی می‌باشند و خون آنها فقط در برابر افراد مذکور هدر است.
مطالب مشابه:
خواندن جزئیات
اقدام در مورد بندهای الف ب و پ بدون اجازه دادگاه جرم است و مرتکب به تعزیر مقرر در کتاب پنجم تعزیرات محکوم می‌شود. منظور از این تبصره تنها در بند پ می‌باشد. زیرا دادگاه اصلا اجازه‌ی صدور مجوز به غیر افراد مسئول و مجری در بندهای الف و ب را نمی‌دهد و مرتکب تعزیر می‌شود ولی در بند پ وصف مجرمانه با اجازه‌ی دادگاه زایل می‌گردد.
در بند “ت” چنانچه نفس دفاع صدق کند ولی از مراتب آن تجاوز شود قصاص منتفی است. ولی مرتکب، طبق نظر قانون به دیه و مجازات تعزیری محکوم می‌گردد.
برای اینکه طبق این بند دفاع مرتکب جنایت مشروع قلمداد شود، احراز شرایط دفاع شروع ماده 156 ضروری است.
ث) زانی و زانیه در حال زنا نسبت به شوهر زانیه در غیر موارد اکراه و اضطرار طبق قانون.
این بند اختصاص به شوهری دارد که زن خود را در حال زنا با اجنبی مشاهده کند و اکراه و اضطراری هم در کار نباشد.
اگر شوهر در این حالت مرتکب قتل زن خود یا اجنبی شود از قصاص و دیه معاف است.
موارد معافیت مذکور در این بند فقط برای شوهر است نه نامزد، شوهر قبلی، برادر یا پدر، زوجیت نیز می‌تواند دایم باشد یا منقطع.
با توجه به رای شماره 2863 دیوان عالی کشور، زوجه در صورت مشاهده زنای زوج با بیگانه و قتل زوج از مجازات معاف نمی‌گردد.
بیشتر بخوانید:
مواردی که شوهر برای معافیت خود از قصاص باید اثبات کند
- وقوع زنا را ثابت کند ( اعالی کمتر از آن موجب قصاص است. )
- مشاهده واقعه را اثبات نماید یعنی مشاهده ناگهانی باشد.
- آمیزش ناشی از اکراه نباشد. اگر زن مکره به زنا باشد شوهر قصاص می‌شود.
- فقدان اضطرار زن: یعنی علم به تمکین زن داشته (عدم اضطرار و اکراه) و در همان حال آنها را بکشد.
قتل همسر توسط شوهر در زنا
بیشتر بخوانید:
مصادیق زنای اضطراری زن
بر اساس ماده 227 موارد خروج از احصان به این شرح است:
- مسافرت
- حبس
- حیض
- نفاس
- بیماری مانع مقاربت یا بیماری که موجب خطر برای طرف مقابل باشد مثل ایدز.
اگر شوهر دارای یکی از این حالاتی که در مورد مردان ممکن است، باشد همسر وی در زنای با غیر مضطر محسوب شده و شوهر با قتل وی از قصاص معاف نمی‌گردد.
در دیدگاه دوم با توجه به ماده 152 قانون مجازات اسلامی زنای اضطراری توجیه می‌شود. مهم‌ترین مانع در پذیرش این دیدگاه آن است که در ماده 152 ارزش‌های مورد حمایت قانون گذار به نفس یا مال محدود شده است و بنابراین در فرضی که زن برای دفاع از حیثیت دخترش به زنا با متجاوزینی که به عنف وارد منزل او شده‌اند تن دهد نمی‌تواند به ماده 152 متوسل شود.
ماده ی 152 قانون مجازات اسلامی
هرکس هنگام بروز خطر شدید فعلی یا قریب‌الوقوع از قبیل آتش سوزی، سیل، طوفان، زلزله یا بیماری به منظور حفظ نفس یا مال خود یا دیگری مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب می‌شود قابل مجازات نیست.
مشروط بر اینکه خطر را عمداً ایجاد نکند و رفتار ارتکابی با خطر موجود متناسب و برای دفع آن ضرورت داشته باشد.
تبصره
کسانی که حسب وظیفه یا قانون مکلف به مقابله با خطر می‌باشند نمی‌توانند با تمسک به این ماده از ایفای وظایف قانونی خود امتناع نمایند.
شما عزیزان می‌توانید با مراجعه به صفحه اخبار حقوقی، مطالب حقوقی بیشتری را مطالعه کنید.
صفحه محبوبه حجتیان در لینکدین را حتما دنبال کنید.