پرونده کیفری چیست؟
فهرست محتوا
موضوعات حقوقی به دو دسته کلی یعنی حقوقی و کیفری تقسیم می شوند . اصولا تمامی پرونده ها به خصوص پرونده کیفری به نوعی در زیر مجموعه یکی از این موارد گنجانده می شوند . اصولا وقتی در جامعه جرمی محقق شده که این جرم در قانون جرم انگاری گردیده است . قانون گذار برای آن مجازات در نظر گرفته است و موضوع کیفری مطرح می گردد .
برای اینکه خود پرونده کیفری را بیشتر و بهتر درک کنید ، بهتر است تا در مورد لایحه دادخواست و شکواییه اطلاعاتی داشته باشید .یعنی در این موارد جان ، مال ، آبرو و یا امنیت فرد یا جامعه لطمه می بیند . به همان تبع ممکن است شاکی و اعلام کننده جرم ، مدعی العموم (دادستان) و یا شاکی خصوصی (هر شخص) باشد .
نکته قابل ذکر این است که حتما بایستی جرم و مجازات در قانون اعلام گردد که این موضوع مهم را ” اصل قانونی بودن جرم و مجازات ” نامگذاری می کنند .
آنچه بیشتر باعث ارعاب اشخاص می شود ، مجازات و کیفردهی افراد و نیز درج ارتکاب جرم در سوابق کیفری یا همان سجل کیفری می باشد . بر همین مبنا افراد بیشتر تمایل به شکایت کیفری داشته و سعی می کنند حقوق خود را با طرح دعوای کیفری و محکومیت متهم مطالبه نمایند .
همچنین امروزه داوری در دعاوی خانوادگی نیز یکی از پرونده های کیفری دادگاه ها می باشد .
پرونده کیفری
جرایم کیفری شامل چه مواردی است؟
برای روشن‌تر شدن این موضوع، چند نمونه از جرایم کیفری را مطرح می‌کنیم تا به درک بهتری برسید. از جمله جرایم کیفری قابل توجه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:- کلاهبرداری
- سرقت
- قتل
- تجاوز
- حمل اسلحه
- خرید و فروش مواد مخدر
- دزدی
درخواست مشاوره
انواع مجازات جرایم کیفری
با توجه به اهمیت پاسداری از ارزش‌های اخلاقی در جامعه، هر نوع رفتاری که به این اصول آسیب برساند، نه تنها از نظر قانونی بلکه از منظر اجتماعی نیز ناپسند تلقی میشود. در این زمینه، قوانین اسلامی به عنوان یک چارچوب کلی برای حمایت از این ارزش‌ها، هر عمل غیراخلاقی را مستحق مجازات می‌داند. از این رو، برای حفظ سلامت اجتماعی و جلوگیری از بروز آسیب‌های اخلاقی، ضروری است که افراد به رعایت این قوانین توجه ویژه‌ای داشته باشند.در نظام مجازات اسلامی در ایران، مجازات‌ها به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند: حدود، قصاص، دیات و تعزیرات. هر یک از این گروه‌ها شامل مجازات‌هایی است که بر اساس نوع جرم و میزان خسارتی که به فرد یا جامعه وارد شده، تعیین میشود.- در نظام حقوقی اسلام، مجازات‌هایی برای جرایم خاص پیش‌بینی شده که نوع و مقدار آن‌ها ثابت و تغییرناپذیر است.
- قصاص به معنای اعمال مجازاتی هم‌تراز با جرم صورت می‌گیرد و به ویژه در مواردی که به جان یا اعضای بدن آسیب وارد شده، به کار می‌رود.
- از سوی دیگر، دیات به عنوان نوعی مجازات مالی شناخته میشود که به منظور جبران خسارات وارده به فرد یا اموال او پرداخت میشود.
- تعزیرات نیز به مجازات‌هایی اطلاق میشود که توسط حاکم شرع برای جرایمی که در قوانین اسلامی حدی برای آن‌ها مشخص نشده، تعیین می‌گردد.
حکم کیفری چیست؟
حکمی که در دادگاه صادر میشود و به طرفین اعلام می‌گردد، به عنوان حکم کیفری شناخته میشود و این تصمیم توسط قاضی با توجه به مدارک و شواهد موجود اتخاذ میشود.با توجه به تأثیر عمیق احکام کیفری بر زندگی افراد، قانونگذار شرایط و رویه‌های خاصی را برای صدور این احکام تعیین کرده است. به عنوان نمونه، قاضی موظف است قبل از اتخاذ تصمیم، تمامی مدارک و دفاعیات طرفین را به دقت بررسی کرده و دلایل قانونی کافی برای صدور حکم داشته باشد. همچنین، این حکم باید به‌طور واضح و دقیق تدوین شده و حقوق قانونی هر یک از طرفین در آن به‌خوبی رعایت شود. پیروی از این شرایط و رویه‌ها، به تضمین عدالت در احکام کیفری و حفظ حقوق شهروندی کمک می‌کند.دادگاه کیفری
همان‌طور که قبلاً بیان شد، سیستم قضایی به دو نوع دادگاه کیفری و دادگاه مدنی تقسیم میشود. در این قسمت قصد داریم به بررسی انواع دادگاه‌های کیفری بپردازیم.بر اساس ماده ۲۹۴ قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه‌های کیفری به پنج گروه تقسیم می‌شوند که هر یک وظیفه رسیدگی به نوع خاصی از جرایم را بر عهده دارند. دادگاه کیفری یک به جرایم عمومی نظیر قتل، سرقت و ضرب و جرح می‌پردازد، در حالی که دادگاه کیفری دو به جرایم اقتصادی خاصی همچون اختلاس و کلاهبرداری اختصاص دارد. دادگاه کیفری سه به موضوعات مرتبط با مطبوعات و رسانه‌ها رسیدگی می‌کند، دادگاه کیفری چهار جرایم مرتبط با امنیت کشور را بررسی می‌نماید و دادگاه کیفری پنج به مسائل مربوط به اطفال و نوجوانان رسیدگی می‌کند. این تقسیم‌بندی به منظور تخصصی‌تر شدن فرآیند رسیدگی به جرایم مختلف و بالا بردن دقت و سرعت در صدور احکام انجام شده است.مجازات و جرائم
مجازات و جرائم شامل هر عنوانی می شوند که در قوانین تصریح گردیده اند و مصادیق آن بیان شده باشد . مواردی مانند دروغ ، غیبت یا مواردی که اخلاقا و شرعا مذموم شمرده می شود ، به دلیل جرم انگاری نشدن جرم محسوب نگردیده و حتما بایستی در قانون مصداق آن دقیقا تصریح شود .
در موضوعات کیفری انتخاب وکیلی که اشراف به نحوه رسیدگی و دلایل اثبات مجرمیت یا بالعکس دفاع از بی گناهی متهم بسیار حائز اهمیت بوده است . با توجه به گستردگی علم حقوق انتخاب وکیل متخصص کیفری مورد نیاز می باشد . چه آنکه آیین رسیدگی در پرونده های کیفری ، نیز طرح دعوا ، تعقیب متهم ، نحوه دفاع و نیز روند اجرای حکم با پرونده های حقوقی کاملا متفاوت می باشد .