سرقت و مجازات آن
سرقت و مجازات آن عنوان مقاله امروز ما است. در این مطلب قرار است تا مطالب زیر را مورد بررسی قرار دهیم. همراه ما باشید.
- سرقت چیست؟
- هدف از سرقت چیست؟
- سرقت تعزیری و نوع مجازات آن
- سرقت حدی و شرایط جاری شدن حد
- سرقت مسلحانه و مجازات آن
- شرایط سرقت مشدد و نوع مجازات آن
- سرقت مسلحانه از منزل و شرایط و نوع مجازات آن
- شرایط و مجازات سرقت از بانک‌ها و جواهرفروشی‌ها و صرافی‌ها
- محاربه چیست و مجازات آن چگونه هست
- ارتکاب راهزنی، قطع طریق و نوع مجازات آن
- شرایطی که سرقت را راهزنی گویند
- آدم‌ربایی و مجازات آن
- جبران خسارت توسط سارقان به مالباخته
- مراحل شکایت کیفری در سرقت
سرقت ازجمله جرائمی هست که از دیرباز انسان‌ها با آن مواجه بوده و در فکر چاره و پیدا کردن راه‌حلی جهت جلوگیری از آن هستند. ارتکاب این جرم پیوسته امنیت عمومی و اجتماعی جوامع را تهدید می‌کند و عدم مدیریت و پیشرفت آن در جامعه باعث بی‌نظمی و اختلال در امنیت می‌شود. ازاین‌رو محبوبه حجتیان وکیل پایه‌یک دادگستری در تهران در این مقاله به بررسی و آشنایی با این جرم می‌پردازد.
سرقت چیست؟
سرقت به معنی برداشتن مال و اموال متعلق به دیگران هست. این بدین معناست که متجاوز به مال دیگری از روش‌های غیرقانونی برای به دست آوردن ثروت مادی شخص دیگری به نفع خود استفاده می‌نماید. در جرائم مربوط به سرقت در تمام اشکال علاوه بر مجازات فرد سارق بازگرداندن مال سرقت شده به مالباخته از وظایف سارق است. اگر مال از بین رفته و دسترسی به آن امکان‌پذیر نباشد سارق موظف است عین مال و یا بهای آن را نرخ روزبه مالباخته تسلیم نماید.
بنا به نظر محبوب حجتیان وکیل پایه‌یک دادگستری در تهران در ایران میزان ارتکاب سرقت در سال‌های اخیر سیر صعودی داشته است. این امر نیازمند بررسی و تلاش بیشتری هست. به‌عبارت‌دیگر سرقت از منظر یک آسیب اجتماعی دارای دلایلی است که باید در مسیر شناخت آن و در جهت حذف زمینه‌های بروز آن تلاش نمود.
هدف از سرقت چیست
انگیزه‌های مختلفی در سرقت از اموال دیگران دخالت دارد. به‌عنوان نمونه گروهی از سارقان به هدف کسب پول مرتکب این جرم می‌گردد. برخی نیز برای انجام دیگر جرائم و نیاز به مال سرقت شده مرتکب این جرم می‌شود. به‌عنوان نمونه دیگر، برخی برای آدم‌ربایی و یا قاچاق مواد مخدر و انجام جرائم دیگر دست به سرقت می‌زنند تا در مسیر ارتکاب جرم بزرگ‌تر شناسایی صورت نگیرد. این بدین معناست که هدف سارا در این‌گونه سرقت‌ها استفاده از مال مسروقه هست.
به بیان محبوبه حجتیان وکیل پایه‌یک دادگستری در تهران، سرقت ازنظر نوع مجازات بر دو گروه تقسیم می‌شود:
- سرقت تعزیری
- سرقت حدی
در ادامه به توضیح این دو قسم از مجازات می‌پردازیم.
انواع مختلف سرقت
بیشتر بخوانید:
سرقت تعزیری و نوع مجازات آن
سرقت تعزیری را سرقتی گویند که در آن قانون‌گذار با وضع قانون مجازات مجرم را تعیین می‌نماید. مجازات سارق درصورتی‌که شرایط حد را نداشته باشد و دارای یکی از شرایط زیر باشد به حبس از شش ماه تا سه سال و شلاق تا ۷۴ ضربه شلاق تعیین می‌گردد.
شرایط حد
- دزدی از محل مسکونی و یا محل‌های عمومی از قبیله مسجد حمام و غیره صورت گرفته باشد. یا محلی که برای سکونت آماده‌شده و یا اینکه نزدیک به محل مسکونی باشد.
- در محلی که سرقت صورت گرفته است درختان و بوته‌ها و غیره در ارتکاب جرم آسیب‌دیده یا از بین رفته باشد.
- عمل سرقت در شب واقع‌شده باشد.
- ارتکاب دزدی توسط دو یا چند نفر باشد.
- سارق در استخدام مالباخته باشد. این بدین معناست که سرقت توسط شاگرد و یا کارگر از محل کار خود باشد. به‌عنوان‌مثال سرقت توسط سارق از خانه مغازه کارخانه و انبار کارفرما و یا فردی که وی با کارفرما به محل زندگی و یا کار او واردشده صورت گیرد.
- سرقت از همه یا قسمتی از اموال مربوط به هتل کاروانسرا مسافرخانه و به‌طورکلی جایی که بنا به اقتضای شغلی در دست مدیر و سرپرستی است صورت گیرد. همچنین سارق در سمت مدیر شغل و یا اداره‌کننده آن باشد.
سرقت حدی و شرایط جاری شدن حد
سرقتی را که شرع مجازات آن را تعیین کند سرقت حدی می‌نامند و قانون در تعیین آن دخالتی ندارد. بنا بر نظر محبوب حجتیان وکیل پایه‌یک دادگستری در تهران در صورت وجود شرایط زیر در سرقت آن را سرقت حدی گویند.
شرایط حد
- سارق شخص بالغی باشد.
- سارق به عمل خودآگاه باشد و کسی او را به ارتکاب جرم مجبور نکرده باشد.
- سارق بر حرام بودن سرقت از صاحب‌مال آگاه باشد و بداند صاحب‌مال را دربند خود و محفوظ و محصور قرار داده است.
- ارتکاب سرقت توسط سارق از مال دیگری به دلیل اضطرار نباشد.
- شرایط جامعه در زمان قحطی نباشد و سرقت در زمان قحطی صورت نگرفته باشد.
- قصد و نیت سارق دزدی از مال دیگری باشد.
- صاحب‌مال دزدیده‌شده را در محل متناسب جمع‌آوری و محفوظ کرده باشد.
- سرقت از اموال وقفی و دولتی نباشد.
حال اینکه مجموع این شرایط در مجازات حد برای سارق باید دیده شود تا حد بر سارق اجرا گردد. البته باید توجه داشت که شرایط دیگری نیز وجود دارد. به‌عنوان‌مثال قبل از تنظیم شکایت، صاحب‌مال سارق را نبخشیده باشد و یا اینکه سارق قبل از اثبات جرم از ارتکاب گناه سرقت توبه نکرده باشد.
بنا به نظر محبوبه حجتیان وکیل پایه‌یک دادگستری در تهران بسیار نادر و بعید است که مجموعه این شرایط باهم در یک سرقت واقع شود و سارق محکوم به حد گردد. اما بااین‌حال به توضیح مجازات حد برای سرقت حدی می‌پردازیم.
مجازات حد برای سرقت حدی
- مجازات برای سارق در اولین مرتبه سرقت قطع چهار انگشت دست راست سارق به‌گونه‌ای که کف دست و انگشت شست وی باقی بماند.
- در دومین مرتبه دوم مجازات سارق قطع پای چپ وی از پایین برآمدگی به‌طوری‌که نصف کف پا و مقداری از محل مسح باقی بماند.
- در مرتبه سوم سرقت توسط سارق مجازات حبس ابد.
- در مرتبه چهارم مجازات اعدام برای سارق جاری می‌گردد. حتی اگر چهارمین سرقت در زندان صورت گیرد مجازات وی اعدام خواهد بود.
بنابه نظر محبوبه حجتیان وکیل پایه‌یک دادگستری در تهران ارتکاب سرقت را می‌توان بنا بر نوع سرقت و طریقه ارتکاب آن نیز دسته‌بندی نمود. در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.
سرقت مسلحانه و مجازات آن
درصورتی‌که فعل سرقت همراه با آزار و اذیت باشد و یا دزد اسلحه داشته باشد مجازات آن از سه ماه تا ۱۰ سال و شلاق تا ۷۴ ضربه در نظر گرفته می‌شود. حال اینکه سارق علاوه بر سرقت جرمی نیز مرتکب شده باشد مجازات آن جرم نیز به مجازات سرقت اضافه می‌گردد.
اما اگر سرقت در شب واقع شود و سارقان از دو نفر بیشتر باشند به‌طوری‌که حتی یکی از آن‌ها مسلح به سلاح مخفی و یا علنی باشد، مجازات سرقت برای هر یک از سارقان از ۵ تا ۱۵ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق در نظر گرفته خواهد شد.
مجازات سرقت مسلحانه
مطالب مرتبط:
شرایط سرقت مشدد و نوع مجازات آن
- سرقت در شب واقع شود.
- ارتکاب سرقت توسط دو و یا بیش از دو نفر باشد.
- عمل سرقت همراه با سلاح مخفی و یا ظاهری صورت گیرد و به‌عبارتی‌دیگر یک یا چند سارق مسلح باشند.
- درصورتی‌که سرقت از محل مسکونی و یا محل تهیه‌شده برای سکونت و یا نزدیک محل سکونت واقع شود و سارقان با شکستن در و یا جعل کلید و یا با بالا رفتن از حصار و دیوار محل موردنظر مرتکب دزدی شوند. یا اینکه سرقت با سوءاستفاده سارقان از عناوین پلیس و مأمورین دولتی صورت گیرد.
- سارقین در حین ارتکاب سرقت کسی را تهدید و یا آزار کرده باشد.
- با اثبات شرایط ذکرشده در بالا نوع سرقت از نوع مشدد بوده و مجازات آن از ۵ تا ۲۰ سال حبس و نیز ۷۴ ضربه شلاق تعیین می‌گردد.
سرقت مسلحانه از منزل و شرایط و نوع مجازات آن
سرقت از منزل توسط یک یا چند نفر به‌گونه‌ای که یک و یا همه آن سارقان مسلح باشند و یا هیچ‌کدام از آن‌ها سلاح نداشته باشند. اما در ارتکاب سرقت بی‌حرمتی به ناموس صورت گرفته باشد مجازاتی برابر با حبس ابد و یا اعدام به همراه خواهد داشت. لازم به ذکر است در این سرقت اگر افراد منزل در هنگام سرقت برای محافظت از خود سارق را مجروح و یا به قتل رسانده باشند معاف از مجازات خواهند بود.
علاوه بر این نیز در هنگام دستگیری سارقان جراحت و یا قتلی متحمل سارقان شو د مأموران از مجازات معاف می‌باشند.
شرایط و مجازات سرقت از بانک‌ها و جواهرفروشی‌ها و صرافی‌ها
سرقت از صرافی یا بانک یا جواهرفروشی به‌گونه‌ای که یک یا چند نفر با برنامه‌ریزی قبلی تصمیم به انجام آن کرده باشند. همچنین یکی یا همه سارقان مسلح به سلاح سرد یا گرم مخفی و یا علنی پر یا خالی باشند مجرم به ارتکاب سرقت مسلحانه بوده است. درصورتی‌که فقط عمل سرقت واقع شود و سارقان اموال مسروقه مثال اوراق بهادار جواهرات و پول را سرقت کنند مجازات سارقان حبس ابد خواهد بود.
اما اگر در حین سرقت قتلی نیز صورت گیرد مجازات سارقان از حبس ابد به اعدام تغییر خواهد کرد. اگر سارقان علی‌رغم میلشان موفق به سرقت نگردند و قتلی نیز اتفاق نیفتد مجازات اقدام سرقت از ۵ تا ۱۰ سال زندان خواهد بود.
محاربه چیست و مجازات آن چگونه است؟
با توجه به ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ تعریف محاربه بدین گونه هست:
محاربه را کشید سلاح به هدف جان، مال، ناموس مردم همراه با ایجاد رعب و وحشت در عموم به‌گونه‌ای که سبب ایجاد ناامنی در محیط شود گویند.
بنا به نظر محبوبه حجتیان وکیل پایه‌یک دادگستری در تهران اگر فرد به دلیل خصومت شخصی بر روی یک یا چند نفر سلاح بکشد و یا کشیدن سلاح توسط فرد مصلح به دلیل ناتوانی وی باعث وحشت در محیط نشود حکم محاربه را ندارد. باید توجه داشت که در تعریف محاربه عمومی بودن جرم و نیز ایجاد رعب و وحشت در محیط از شرایط لازم در مجازات محاربه هست.
در صورت عدم وجود هر یک از شرایط حکم محاربه از بین می‌رود. علاوه بر این اگر قصد قبلی سارق دزدی باشد اما در حین ارتکاب به آن با کشیدن سلاح روی عموم موجب رعب و وحشت در محیط شود و وی آگاه به انجام عمل محاربه باشد در این صورت مجازات محاربه برای وی در نظر گرفته خواهد شد.
مجازات محاربه
- به دار آویختن مجرم
- میخکوبی کردن فرد به شاخه درخت یا تنه‌ی آن (به صلیب کشیدن وی)
- قطع پای چپ و دست راست سارق
- تبعید و نفی بلد مجرم و سختگیری بر وی
- ارتکاب راهزنی، قطع طریق و نوع مجازات آن
محاربه و مجازات آن
مطالب مشابه:
راه زنی یا قطع طریق
دزدیدن اموال دیگران و توسل به زور جهت گرفتن مال دیگران در جاده‌ها و راه‌های بیرون شهر را راه زنی و یا قطع طریق گویند. اگر ارتکاب راهزنی همراه با کشیدن اسلحه باشد و باعث ایجاد ترس در عموم شود و امنیت جاده را سلب نماید مجازات آن محاربه خواهد بود. مصداق مجازات آن اعدام قطع دست راست یا پای چپ و یا تبعید برای او اعمال خواهد شد. اما اگر سرقت وی از نوع محاربه محسوب نشود به حبس از ۳ تا ۱۵ سال و نیز ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
شرایط اثبات راهزنی
- محل وقوع دزدی در راهزنی باید یکی از راه‌های خارج از شهر یا روستا باشد.
- در وقوع سرقت سارقان مسلح باشند صلاح آن‌ها می‌تواند سرد و یا گرم باشد.
- حمله راهزنان می‌تواند با مخفی شدن و حمله علنی همراه با غافلگیری افرادی که از مسیر عبور می‌کنند باشد.
- راهزنان می‌توانند تعداد زیادی باشند و یا راهزنی می‌تواند توسط یک راهزن انجام شود.
- حفظ امنیت جاده‌ها در راهزنی مقدم‌تر از اموال اشخاص توسط مأموران هست.
- در مجازات آن‌ها حد محاربه و افساد فی‌الارض غیرقابل‌گذشت باشد.
آدم‌ربایی و مجازات آن
آدم‌ربایی به معنی سلب آزادی فرد هست. آزادی فرد از این منظر که فرد هر زمان بخواهد بتواند نقل‌مکان نماید. از شهری به شهر دیگر و یا از کشوری به کشور دیگر و یا از محلی به محل دیگر. حال اگر این حق به‌زور و با اسلحه و ترساندن فرد و یا با فریفتن وی از او سلب گردد این عمل آدم‌ربایی گفته می‌شود. به‌عنوان‌مثال درصورتی‌که فرد به‌عنوان یک راننده تاکسی اقدام به حمل نماید اما پس از سوارشدن او را بدزد. این عمل را یک نمونه‌ی آدم‌ربایی گویند
اقدام به آدم‌ربایی می‌تواند به‌منظور دریافت مال و یا مطالبه وجه و یا به‌قصد انتقام از شخصی صورت پذیرد.
بنا به نظر محبوبه حجتیان وکیل پایه‌یک دادگستری در تهران مجازات آدم‌ربایی با زور و تهدید و یا فریفتن آن حبس از پنج سال تا پانزده سال هست.
درصورتی‌که فرد ربوده‌شده کمتر از ۱۵ سال داشته باشد و ربودن وی با وسیله نقلیه صورت گیرد و در حین ارتکاب آدم‌ربایی به فرد آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود، مجازات مجرم حداکثر مجازات تعیین می‌گردد. یعنی ۱۵ سال برای او در نظر گرفته می‌شود. اگر غیر از آدم‌ربایی جرم دیگری نیز در حین آدم‌ربایی واقع شود مجازات آن به مجازات آدم‌ربایی افزوده می‌شود.
علاوه بر این باید در نظر داشت که اگر فرد با رضایت خود ربوده‌شده باشد از جرم به‌عنوان آدم‌ربایی یاد نمی‌شود.
آدم ربایی، سرقت و مجازات آن
جبران خسارت توسط سارقان به مالباخته
بنا بر قوانین سرقت به هر شکلی مجازات خاص خود را دارد. اما علاوه بر مجازات برای عمل سرقت سارق موظف به بازگرداندن مال سرقت شده به مالباخته هست. اگر مال از بین رفته باشد و یا به هر دلیلی دسترسی به آن ناممکن باشد، باید عین مال و یا بهای مال به نرخ روز را تسلیم مالباخته نمایند. درصورتی‌که سارق مال را به صاحب آن برنگرداند و یا بهای آن را پرداخت نکند در صورت داشتن دارایی، اموال سارق مصادره شده و به میزان پرداخت خسارت از آن کسر می‌گردد.
در غیر این صورت محکوم به حبس تا زمانی که مالباخته رضایت نماید می‌شود. باید توجه داشت که این شرط با پایان مجازات اصلی وی از بین نمی‌رود.
مراحل شکایت کیفری در سرقت
وکیل پایه‌یک دادگستری محبوبه حجتیان بیان می‌دارد درصورتی‌که قصد شکایت و تنظیم دادخواست و پرونده کیفری از مجرم را دارید، می‌توانید با مشورت گرفتن از وکیل سرقت به‌صورت تلفنی اقدام نمایید. ازآنجاکه در این فقره جرائم نیاز به تنظیم شکوائیه هست در صورت نداشتن اطلاعات کافی می‌توانید با مراجعه حضوری و یا تلفنی با وکیل سرقت مشورت نمایید.
علاوه بر این اگر شما تمایلی به حضور در دادگاه و یا وقت جهت شرکت در دادگاه را ندارید می‌توانید با دادن وکالت به وکیل سرقت از او بخواهید شکوائیه را تنظیم نموده و مراحل آن را سپری کند. در صورت تمایل به در اختیار گرفتن وکیل سرقت همراه داشتن مدارک شناسایی ازجمله کارت ملی و شناسنامه همراه داشتن مدارکی که نشان‌دهنده ارتکاب سرقت باشد الزامی هست.
لطفا پیج اینستاگرام ما را دنبال کنید.