چند نکته پیرامون حکم جلب
فهرست محتوا
ممکن است در امور قضایی حکم جلب فردی را گرفته باشید و ندانید باید چه اقداماتی در این خصوص انجام دهید. پس ما در این نوشته کوچک با عنوان چند نکته پیرامون حکم جلب به شما کمک می‌کنیم نکات ضروری که باید از آن مطلع باشید را در اختیار بگیرید.
جلب یعنی دستگیری فردی که متهم است و یا در دعاوی کیفری محکوم شده است. دستور جلب به عنوان فصل الخطاب دعاوی حقوقی و کیفری تلقی می‌شود. پس از قطعیت حکم و صدور اجراییه و عدم پرداخت مال از طرف محکوم علیه در دعاوی مالی و یا عدم اطلاع شاکی از اموال او. تا زمان اجرای حکم و یا پذیرفته شدن اعسار زوج در پرداخت مهریه، یا جلب رضایت شاکی، دادگاه می‌تواند به درخواست شاکی حکم جلب محکوم علیه را صادر نماید.
زمانی که دادگاه پس از بررسی ادله ی شاکی و انجام تحقیقات به این نتیجه برسد که دلایل کافی برای وقوع جرم و انجام آن به وسیله متهم وجود دارد قرار جلب دادرسی وی را صادر و پس از تایید دادستان اقدام به صدور کیفر خواست می‌نماید.
در حالت دیگر زمانی که اتهام هنوز ثابت نشده ولی قاضی برای رسیدگی بیشتر در پرونده، دستور جلب متهم را صادر می‌نماید.
مطالب مرتبط:
انواع حکم جلب
جلب به دو نوع عادی و سیار تقسیم می‌گردد. زمانی که نشانی متهم مشخص باشد، جلب عادی است. همچنین قاضی جلب وی را به مراکز مشخص شده‌ای ابلاغ و آنان اقدام می‌نمایند. اما زمانی که آدرس محکوم‌علیه مشخص نمی‌باشد و یا وی متواری است، جلب سیار صادر می‌گردد. در این حالت قاضی جلب را به تمامی مراکز قضایی ابلاغ می‌نماید.
بیشتر بخوانید:
توقیف اموال و جلب فوری در مطالبه چک
شهروندانی که حکم جلب متهمی را گرفته‌اند بهتر است نکات زیر را بدانند:
- شاکی باید به مهلت درج شده در جلب توجه نماید؛ زیرا اگر تاریخ آن منقضی شده باشد ماموران مجاز به اقدام نیستند.
- حکم صادره فقط در همان منطقه‌ی قضایی برای ماموران کلانتری لازم الجرا است. مگر آنکه جلب سیار باشد.
- در صورتی که در برگه جلب، اشاراه‌ای به ساعت اجرای حکم نشده باشد، ماموران فقط از طلوع تا غروب آفتاب مجاز به اجرای حکم خواهند بود.
- چنانچه در برگه جلب، دستوری در مورد ورود به منزل یا مخفیگاه محکوم‌علیه نشده، ماموران اجازه ورود نخواهند داشت. اصرار بیهوده نکنید!
- فقط شاکی یا وکیل قانونی وی می‌توانند جلب را به کلانتری ارائه دهند. حتما در این هنگام ارائه اصل کارت ملی ایشان ضروری است.
همه آنچه در مورد حکم جلب باید بدانید (راهنمای جامع حقوقی 1404)
حکم جلب یکی از شدیدترین قرارهای تأمین کیفری است که توسط مقام قضایی (بازپرس یا دادیار) صادر می‌شود. درک کامل پیامدها (Implications) آن برای هر شهروندی ضروری است.
۱. تعریف حکم جلب (قرار بازداشت موقت) چیست؟
حکمی است قضایی که به ضابطان دادگستری (پلیس) دستور می‌دهد شخص متهم را بلافاصله دستگیر کرده و به بازداشتگاه منتقل کنند تا در زمان مقرر به دادگاه حاضر شود.
۲. انواع قرارهای تأمین کیفری (از کم‌شدت به شدید):
| نوع قرار | میزان شدت | توضیح |
|---|---|---|
| قرار وثیقه | کم | پرداخت مبلغی برای آزادی |
| قرار التزام محلی | متوسط | ارائه کفیل (Guarantor) معتبر |
| قرار عدم خروج از کشور | متوسط | توقیف پاسپورت |
| قرار بازداشت موقت (حکم جلب) | زیاد | انتقال به بازداشتگاه |
۳. شرایط صدور حکم جلب (طبق ماده ۲۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری):
فرار متهم یا پنهان‌شدن او
وجود دلایل کافی بر ارتکاب جرم
اخلال در نظم عمومی توسط متهم
تخریب ادله و مدارک جرم توسط متهم
اتهام‌های سنگین مانند قتل، مواد مخدر، کلاهبرداری بزرگ
۴. مراحل صدور حکم جلب:
تحقیقات مقدماتی توسط بازپرس
احتمال قوی مبنی بر مجرمیت متهم
تصمیم قضایی بر لزوم بازداشت
صدور حکم و ابلاغ به پلیس
اجرای فوری توسط مأموران
۵. حقوق متهم پس از جلب:
اطلاع به خانواده (حداکثر تا ۱ ساعت)
دسترسی به وکیل (بلافاصله پس از دستگیری)
معاینه پزشکی (در صورت ادعای شکنجه یا بیماری)
احضار فوری به دادگاه (حداکثر ۲۴ ساعت)
اعلام صریح دلایل بازداشت
۶. مدت بازداشت موقت:
حداکثر ۲۴ ساعت تا اولین حضور نزد قاضی
تا ۵ روز قابل تمدید با موافقت (Approval) قاضی
برای جرایم سنگین: تا ۲ ماه (قابل تمدید با رأی دادگاه)
درخواست مشاوره
۷. راه‌های اعتراض به حکم جلب:
درخواست وثیقه یا کفالت
تجدیدنظرخواهی از قرار بازداشت
درخواست بررسی مجدد پرونده
فرجام‌خواهی (Appeal) به دادگاه بالاتر
۸. اقدامات ضروری پس از جلب:
تماس فوری با وکیل
جمع‌آوری مدارک بی‌گناهی
تهیه وثیقه یا کفیل
پیگیری قضایی (Judicial Follow-up) پرونده
۹. آثار حکم جلب:
ممنوعیت خروج از کشور
درج در سوابق قضایی
مشکلات آتی شغلی و اجتماعی
آثار روانی شدید روی فرد و خانواده
۱۰. تفاوت حکم جلب با احضاریه:
| ویژگی | احضاریه | حکم جلب |
|---|---|---|
| ماهیت | دعوتنامه قضایی | دستور بازداشت |
| اجبار | اختیاری | اجباری |
| عواقب | جریمه نقدی | زندان |
| زمان | معمولاً ۱ هفته مهلت | اجرای فوری |
۱۱. نکات طلایی برای مواجهه با حکم جلب:
هرگز مقاومت نکنید (امکان تشدید اتهامات (Charges))
سکوت کنید تا حضور وکیل
مدارک شناسایی همراه داشته باشید
شماره تماس اضطراری به خاطر بسپارید
از امضای اوراق ناشناخته خودداری کنید
۱۲. منابع کمک‌رسانی:
سامانه ثنا: ۱۹۷
مرکز وکلای قوه قضاییه
دفتر خدمات قضایی
کلانتری محل (برای استعلام)
جمع‌بندی پایانی:
حکم جلب به معنای محکومیت قطعی نیست، اما بی‌اعتنایی به آن می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. در اولین فرصت با وکیل متخصص کیفری مشورت کنید و از هرگونه اقدام خودسرانه بپرهیزید. آگاهی از حقوق قانونی‌تان بهترین سلاح در این شرایط است