مطابق با قانون اصلاحات ارضی در سال 1340، مالکیت زمین کشاورزی به کسی تعلق داشت که سند مالکیت به نام او بود و به فردی که بر روی زمین کشاورزی می کرد، زارع گفته می شد و به میزان زمین و آبی که در اختیار کشاورز قرار داده می شود، نسق می گفتند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1370 تصویب شد برای تمام کسانی که صاحب نسق هستند، سند مالکیت صادر شود که همین قانون موجب بروز برخی دعاوی نسق زراعی شد.
برای طرح دعاوی نسق زراعی خود می توانید از خدمات حقوقی محبوبه حجتیان به عنوان بهترین وکیل ملکی استفاده کنید.
نسق زراعی و صاحب آن چیست؟
در معنای لغوی به نظم و ترتیب، نسق می گویند؛ اما در دوران اصلاحات ارضی، در اصطلاح کشاورزی به میزان زمین و آبی که توسط مالک در اختیار کشاورز قرار داده می شد تا بتواند با استفاده از آن کشت و کار خود را انجام دهد، نسق گفته می شود.
زارع صاحب نسق و ساکن روستا بود که به همراه خانواده خود در آنجا زندگی می کرد و کشاورزی، شغل اصلی او محسوب می شد. کشاورز حق کاشت و برداشت روی زمین را داشت که به صورت سالیانه مقداری از محصولات یا اجاره آن را به مالک پرداخت می کرد.
نسق زراعی، مطابق با لایحه قانون واگذاری و احیا زمین های کشاورزی در سال 1359، به عملکرد کشاورزی گفته می شود که برای آبادانی یک زمین اقدام می کند.
درواقع می توان بیان کرد که نسق زراعی درباره کشاورزی استفاده می شود که در زمین های تحت کشت خود را در هنگام تصویب قانون اصلاحات ارضی به مالکیت خود درآورده تا بتواند به راحتی در آن به کشاورزی بپردازد. براساس قانون، نسق قابل انتقال بوده و به وارثان نیز تعلق می گیرد که به معنای حق دائمی کشاورز تلقی می شود.
حکم سند مالکیت در نسق زراعی
در گذشته حکم سند مالکیت مطابق با نسق زراعی با توجه به مقدار و مساحت زمین های زراعی تحت تصرف کشاورزان با یکدیگر متفاوت بوده است؛ زیرا در هنگام اجرای قانون اصلاحات ارضی، مقدار زمین های زراعی مطابق با میزان نسق آنها مشخص و برای صاحبان زراعی سند صادر شده است.
بعد از انقلاب اسلامی نیز با توجه به تصویب قانون جدید درباره نسق زراعی، وزارت کشاورزی موظف شد که برای تمام زمین های کشاورزی که صاحب نسق دارند و تاکنون برای آنها سند مالکیت صادر نشده است، مطابق با قانون سند مالکیت نسق زراعی صادر کند.
شرایط واگذاری سند مالکیت برای صاحبان نسق زراعی
- مالکیت زمین تنها به کشاورزی که صاحب نسق است، تعلق می گیرد.
- نسق زراعی باید در تصرف کشاورز یا وارث قانونی او باشد.
- زمین کشاورزی در تصرف زارع باید در حال کشت و کار از سوی کشاورزی باشد.
- مکان زمین زراعی مشمول قانون نسق زراعی نباید تغییر کرده باشد.
- زمین های بایر و غیرقابل کشت شرایط واگذاری نخواهد داشت.
- زمین های کشاورزی که برای آنها حق نسق تعیین نشده باشد، امکان صدور سند مالکیت برای آنها وجود ندارد.
- زمین های زارعی را که سند مالکیت آن به نام شخصی تحت عنوان حق ریشه و جزو زمین های آبا و اجدادی محسوب می شود، مشمول شرایط واگذاری نخواهند بود.
اصلاح یا ابطال مالکیت نسق زراعی
اگر در صدور سند مالکیت نسق رزاعی اشتباهی پیش آمده باشد، تنها توسط کارشناسان وزارت کشاورزی می تواند آن را باطل یا اصلاح کرد.
مطابق با ماده 38 قانون اصلاحات ارضی اگر از سوی کارشناسان تشخیص داده شود که در هنگام صدور سند مالکیت برای صاحب نسق اشتباهی رخ داده است، با طرح دعوی در این زمینه امکان اصلاح یا ابطان آن وجود خواهد شد. بر همین اساس رأی صادر شده در دفاتر اسناد سایر و سازمان ثبت اسناد و املاک قابل اجرا است.
همچنین اگر در مشخصات سند مانند مشخصات فردی مالک زمین و موارد دیگر اشتباهاتی وجود داشته باشد، باید به شورای اصلاحات ارضی مراجعه کرد تا برای اصلاح آن اقدامات لازم انجام داده شود.
برای آگاهی بیشتر مطالعه مقاله بهترین وکیل ملکی در تهران پیشنهاد می شود.
اثبات مالکیت زمین زراعی دارای نسق
در زمانی که کشاورز سند مالکیت زمین زراعی را دارد، اثبات آن کار سختی نخواهد بود؛ اما اگر برای اثبات مالکیت خود سندی نداشته باشد باید مراحل قانونی بسیاری را سپری کند تا بتواند مالکیت خود را به اثبات برساند.
درباره سند مالکیت زمین زراعی می توان بیان کرد که سند مالکیت برای صاحب نسق، همان سندی است که به صورت تک برگی صادر می شود و باید دارای چند ویژگی باشد. در ادامه برخی از این ویژگی ها مهم برای فردی که قصد اثبات مالکیت زمین زراعی را دارد، بیان شده است.
- زمین زراعی باید در تصرف کشاورز یا وراثان آن باشد و کشت و کار توسط آنها انجام شود.
- نسق باید به نام کشاورز باشد.
- زمین زراعی باید در حال کشت یا برداشت باشد (زمین کشاورزی که چند سال بدون استفاده باشد و در آن هیچ نوع کشت محصول یا کاشت درخت انجام نشده باشد، نمی توان ادعای برای مالکیت آنها داشت).
- زمین زراعی مورد اثبات نباید جزو املاک معارض باشد.
برای اثبات مالکیت زمین زراعی دارای نسق پیشنهاد می شود از یک وکیل حقوقی با تجربه در زمینه امور ملکی استفاده شود.
چگونگی اثبات مالکیت نسق زراعی
برای اثبات مالکیت با نسق زراعی لازم است که در این باره اطلاعات لازم را کسب کنید. نسق زراعی به این صورت که بین مالک و کشاورز یک قرارداد تنظیم شده که مطابق با آن، کشاورز متعهد می شود که مبلغی را برای بهره برداری از زمین پرداخت کند که می تواند به صورت نقدی یا بخشی از محصولات انجام شود.
بر همین اساس با ارائه قرارداد بین زارع و مالک به دادگاه، زارع می تواند نسبت به اثبات مالکیت برای نسق زراعی خود اقدام کند و به هیچ وجه نیازی به ذکر حق کشاورز در قرارداد نخواهد بود. البته این مورد زمانی می تواند تحقق پیدا کند که زارع حداقل ده سال به صورت دائمی روی زمین مورد نظر مشغول کشاورزی بوده باشد.
چگونگی محاسبه نسق زراعی
برای محاسبه نسق زراعی عواملی بسیار تاثیرگذار است که مهم ترین آنها عبارت است از:
- سال های زراعت بر روی زمین توسط کشاورزی
- میزان کشت و کار روی زمین و تاثیر او بر آبادانی آن
- میزان سرمایه مورد استفاده برای آبادانی زمین
- موقعیت جغرافیایی و ارزش زمین زراعی
با توجه به موارد ذکر شده، میزان حق نسق به صورت درصدی برای کشاورز محاسبه خواهد شد. البته اگر کشاورز بدون اجازه مالک و درواقع به صورت غصبی اقدام به کشاورزی روی زمین زراعی کرده باشد، مالک هیچ گونه تعهدی درباره پرداخت حق نسق به آن نخواهد داشت. بنابراین می توان بیان کرد که مالکیت نسق زراعی تنها با مورد توجه قرار دادن تمام موارد ذکر شده، قابل اثبات خواهد بود.
طرح دعاوی نسق زراعی برای اثبات مالکیت
برای اثبات مالکیت نسق زراعی نیاز به طرح دعوی است که تنها برای فردی که دارای سند نسق است، امکان پذیر خواهد بود. به عبارتی می توان بیان کرد که طرح دعاوی نسق زراعی برای اثبات مالکیت تنها در زمانی است که کشاورز بخواهد از حقانیت خود دفاع کند یا اینکه مالک زمین قصد دارد مالکیت خود را به اثبات برساند.
برای طرح دعوی نسق زراعی نیاز به تنظیم دادخواست و ارائه لایحه توسط وکیل حقوقی با تجربه و مسلط به قوانین مربوط به اراضی است. بنابراین پیشنهاد می شود که این کار به محبوبه حجتیان به عنوان بهترین وکیل خانم در زمینه امور ملکی بسپارید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مسائل حقوقی می توانید از طریق لینک زیر با محبوبه حجتیان در تماس باشید.