هنگام ازدواج و جاری شدن عقد نکاح، همانند سایر قراردادهای رسمی می توان آن را فسخ کرد. مطابق با قانون مدنی شرایط ویژه برای فسخ نکاح وجود دارد که در صورت اثبات این شرایط زوج یا زوجه از طریق دادگاه خانواده، می تواند حکم انحلال نکاح را از طریق دادگاه بگیرد.
بنابراین از آنجایی که فسخ نکاح باید شرایط خاص داشته باشد، در این مقاله برای کسانی که قصد انجام چنین کاری را دارند، شرایط و قوانین مربوط به آن توضیح داده شده است.
قوانین مربوط به فسخ نکاح
در قانون مدنی تمام موارد مربوط به فسخ نکاج با جزییات کامل بیان شده است.
ماده 1121 – جنون هر يك از زوجين به شرط استقرار اعم از اينكه مستمر يا ادواری باشد، برای طرف مقابل موجب حق فسخ است.
مطابق با ماده 1121، هرگاه زن یا شوهر جنون یا بیماری روانی که موجب آسیب به دیگر شود، داشته باشد و قبل از جاری شدن عقد نکاح این مورد مشخص نباشد و توضیح نیز در این مورد به زوج یا زوجه داده نشده باشد، بعد از اثبات آن، همسر می تواند برای فسخ نکاح از طریق دادگاه اقدام کند.
موارد فسخ نکاح از طرف زن
برای فسخ نکاح از سوی زن قوانین بسیاری وجود دارد که در ادامه توضیح داده شده است.
ماده 1122 – عيوب زير در مرد موجب حق فسخ برای زن خواهد بود:
1- خصاء (ناتوانی جنسی داشته باشد که به آن خواجه گفته می شود)
2- عنن (نوعی ناتوانی جنسی) به شرط اينكه ولو يكبار عمل زناشویي را انجام نداده باشد.
3- مقطوع بودن آلت تناسلي به اندازه ای كه قادر به عمل زناشویی نباشد.
موارد فسخ نکاح از جانب مرد
ماده 1123 – عيوب ذيل در زن موجب حق فسخ برای مرد خواهد بود.
- قرن
- جذام
- برص
- افضا
- زمين گيری
- نابينایی از هر دو چشم
برای آگاهی بیشتر مطالعه مقاله طلاق فوری پیشنهاد می شود
بیماری های فسخ نکاح
برخی از بیماری موجب فسخ نکاح می شود که در ادامه برخی از آنها مطابق با قانون بیان شده است.
ماده 1124 – عيوب زن در صورتی موجب حق فسخ برای مرد است كه عيب مزبور در حال عقد وجود داشته است.
ماده 1125 – جنون و عنن در مرد هرگاه بعد از عقد هم حادث شود، موجب حق فسخ برای زن خواهد بود.
ماده 1126 – هر يك از زوجين كه قبل از عقد عالم بامراض مذكوره در طرف ديگر بوده، بعد از عقد فسخ نخواهد داشت.
ماده 1127 – هرگاه شوهر بعد از عقد مبتلا به يكی از امراض مقاربتی گردد، زن حق خواهد داشت كه از نزديكی با او امتناع نمايد و امتناع به علت مزبور مانع حق نفقه نخواهد بود.
ماده 1128 – هر گاه در يكی از طرفين صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود كه طرف مذكور فاقد وصف مقصود بوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مذکور در عقد تصريح شده باشد.
نفقه و مهریه در فسخ نکاح
در هنگام بروز مشکلات و اثبات شرایط فسخ، بر اساس قانون برای پرداخت نفقه و مهریه تعیین تکلیف می شود.
ماده 1129– در صورت استنكاف شوهر از دادن نفقه و عدم امكان اجرای حكم محكمه و الزام او به دادن نفقه زن مي تواند برای طلاق به حاكم رجوع كند که حاكم شوهر او را مجبور به طلاق می کند؛ همچنين در صورت عجز شوهر از دادن نفقه، مطابق قانون با وی رفتار خواهد شد.
همچنین درباره پرداخت مهریه نیز مطابق با قانون باید پرداخت شود، فقط با بخشش زن است که الزامی برای پرداخت آن وجود نخواهد شد، به خصوص زمانی که از سوی زن شرایط خاص برای فسخ نکاح به اثبات رسیده باشد، مرد وظیفه دارد که تمام حقوق قانونی زن مانند نفقه، مهریه و اجرت المثل آن را بپردازد.
اثبات عسر و حرج در فسخ نکاح
ماده 1130 – در صورتي كه دوام زوجيت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می تواند به حاكم شرع مراجعه و تقاضاي طلاق كند، چنانچه عسر و حرج مذكور در محكمه ثابت شود، دادگاه می تواند زوج را اجبار به طلاق کند و در صورتی كه اجبار ميسر نباشد، زوجه به اذن حاكم شرع طلاق داده می شود.
تبصره – عسر و حرج موضوع اين ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعيتی كه ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشكل باشد و موارد ذيل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصاديق عسر و حرج محسوب می شود:
1- ترك زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی يا نه ماه متناوب در مدت يك سال بدون عذر موجه
2- اعتياد زوج به يكی از انواع مواد مخدر يا ابتلا وی به مشروبات الكلي كه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع يا عدم امكان الزام وی به ترك آن در مدتی كه به تشخيص پزشك برای ترك اعتياد لازم بوده است. در صورتی كه زوج به تعهد خود عمل نکند يا پس از ترك، مجدداً به مصرف موارد مذكور روی آورد، بنا به درخواست زوجه، طلاق انجام خواهد شد.
3- محكوميت قطعی زوج به حبس پنج سال يا بيشتر
4- ضرب و شتم يا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج كه عرفاً با توجه به وضعيت زوجه قابل تحمل نباشد.
5- ابتلای زوج به بيماری های صعب العلاج روانی يا ساری يا هر عارضه صعب العلاج ديگري كه زندگي مشترك را مختل کند.
موارد مندرج در اين ماده مانع از آن نيست كه دادگاه در ساير مواردی كه عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حكم طلاق صادر کند.
برای آگاهی بیشتر مطالعه مقاله مطالبه اجرت المثل پیشنهاد می شود.
مدت زمان فسخ نکاج
براساس قانون، بعد از اینکه دادگاه خانواده، حکم به فسخ نکاح می دهد، در سریع ترین زمان ممکن این حکم قابل اجرا است و نیاز به حضور زوج یا زوجه نخواهد بود، بنابراین می تواند بدون اطلاع فردی که حکم بر علیه آن صادر شده، این کار انجام شود.
همچنین اگر فردی که حکم به نفع آن داده شده است، فسخ نکاح را در مدت زمانی که دادگاه مشخص کرده است، انجام ندهد، حکم باطل خواهد شد و مجدد روند پرونده را پیگیری کند. مگر اینکه از زمان آن مطلع نشده باشد.
ماده 1131 – خيار فسخ فوری است و اگر طرفی كه حق فسخ دارد، بعد از اطلاع به علت فسخ نكاح را فسخ نكند، خيار او ساقط مي‌شود، به شرط اينكه علم به حق فسخ و فوريت آن داشته باشد، تشخيص مدتی كه برای امكان استفاده از خيار لازم بوده، به نظر عرف و عادت است.
ماده 1132 – در فسخ نكاح رعايت ترتيباتی كه براي طلاق مقرر است، شرط نيست.
عده فسخ نکاح
مدت نگه داشتن عده در فسخ نکاح نیز مانند مدت زمان عده در طلاق به مدت 3 ماه بیان شده است. بنابراین بعد از فسخ نکاح نیز زن باید به مدت 3 ماه از ازدواج مجدد با مرد دیگری خودداری کند.
برای انجام تمام روندهای قانونی فسخ نکاح، می توان از وکیل پایه یک دادگستری محبوبه حجیتان استفاده کرد.
محبوبه حجتیان، وکیل پایه یک دادگستری
محبوبه حجتیان، وکیل پایه دادگستری در زمینه های مختلف حقوقی مانند طلاق غیابی، طلاق توافقی، مهریه، نفقه، اجرت المثل و سایر موارد مربوط به خانواده تعداد قابل توجهی از پرونده های قضایی را وکالت کرده است. در همین راستا موجب به نتیجه رساندن پرونده های مختلف و ایجاد کارکرد کاملا تخصصی در این عرصه شده است.
محبوبه حجتیان، وکالت تمام موارد مربوط به مسائل خانواده مانند ملاقات فرزند، حضانت، ترک انفاق، تمکین و داوری را انجام می دهد.
در همین راستا شما می توانید با محبوبه حجتیان تماس گرفته و با راهنمایی وی در امور مربوط خانواده تمام مسائل حقوقی خود را برطرف کنید.