به بازماندگانی که بعد از فوت شخص، با توجه به درجه نزدیکی ارث می برند، وارث گفته می شود و بر اساس قانون به میزان ارثی که به بازماندگان می رسد، «سهم الارث» می گویند.
در هنگام تقسیم اموال، ممکن است بین بازماندگان اختلافی به وجود آید که در اغلب موارد بعد از خواندن وصیت نامه این اتفاق می افتد. بنابراین می توان بیان کرد که نحوه محاسبه و تقسیم سهم الارث بسیار حائز اهمیت است و باید مطابق با قانون این کار انجام شود. بر همین اساس پیشنهاد می شود برای تقسیم اموال و نوشتن وصیت نامه برای مشخص سازی سهم ارث بازماندگان، از وکیل حقوقی با تجربه استفاده شود که مانع از بروز اختلاف در آینده خواهد شد.
همچنین در زمان به وجود آمدن مشکلات برای تقسیم ارث، می توان با مشاوره وکیل انحصار وراثت که در این زمینه دانش و تجربه لازم را دارد، به نتیجه مطلوب رسید.
برای ارتباط با محبوبه حجتیان، وکیل پایه یک دادگستری می توانید با شماره تلفن 09121584013 تماس حاصل فرمایید و از خدمات حقوقی ایشان در باره تقسیم اموال و سهم الارث بهره مند شوید.
سهم الارث چیست؟
سهم ارث می تواند شامل اموال منقول و غیر منقول مانند خانه، زمین، ماشین، باغ و پول شود که به عنوان ارث به بازماندگان منتقل می شود.
تمام افراد ثروتمند می توانند دارایی خود را بعد از مرگ به افرادی که دوست داشته یا از لحاظ سببی یا نسبی با آنها پیوند دارند، با عنوان ارثیه یا ترکه واگذار کند. به میزان اموالی که در لیست اموال ورثه قرار می گیرد، سهمی گفته می شود که از ارث به آنها رسیده است و در اصطلاح حقوقی سهم الارث نامیده می شود.
سهم ارث یکی از موارد بسیار مهم در مالکیت است که به صورت کامل مشخص و معین می شود و همه افراد منظور از سهم الارث را می دانند که چه چیزی خواهد بود.
البته برای مسائل حقوقی آن موارد بسیاری در قانون مدنی در نظر گرفته شده است که در هنگام بروز اختلافات برای تقسیم ارث یا زمانی که فرد قصد تقسیم ارث را دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
نحوه محاسبه و تقسیم ارث
تقسیم ارث جزو مواردی است که اگر توسط فرد قبل از فوت یا به صورت وصیت نامه قانونی انجام نشود، باید درخواست انحصار وراثت داده تا بر اساس قانون سهم الارث هر کدام از بازماندگان مشخص شود.
مورد مهمی که در هنگام تقسیم ارث باید در نظر گرفته شود، این است که رابطه نسبی (فرزندان، پدر، مادر) و سببی (پیوندی که با ازدواج به وجود می آید مانند زن، شوهر) هر کدام به میزان قانونی، سهم ارث به آنها تعلق گرفته خواهد شد.
در هنگام محاسبه سهم الارث، تقسیم ارث برای زوج و زوجه جزو مهم ترین موارد است.
سهم الارث زن
بر اساس قانون، افرادی که به علت رابطه سببی ارث به آنها تعلق می گیرد، باید زن و شوهر با عقد دائمی باشند. میزان سهم اراث زن از شوهر با توجه به اینکه همسر او فرزند دارد یا اینکه دارای فرزندی نبوده، محاسبه می شود. اگر شوهر فرزند داشته باشد، سهم ارث زن، یک هشتم خواهد بود؛ اما در صورت نداشتن فرزند یک چهارم از اموال مرد به زن تعلق خواهد گرفت. همچنین در هنگامی که مرد دو زن داشته باشد، میزان ارث در بین آنها به صورت مساوی تقسیم خواهد شد.
در باره سهم الارث زن می توان بیان کرد که اگر همسر او فوت کند، می تواند میزان مهریه خود را به جز سهم ارثی که به او تعلق می گیرد، از اموال همسر خود مطالبه کند و مطابق با قانون پرداخت مهریه آن، به غیر سهم ارثی که به علت رابطه سببی از همسر خود، ارث می برد.
سهم الارث مرد
نحوه محاسبه سهم ارث زن از مرد، زمانی که همسر فرزند داشته باشد، یک چهارم از اموال آن به شوهر تعلق خواهد گرفت، اما اگر فرزند نداشته باشد، از اموال منقول و غیر منقول آن، سهم الارث آن از اموال همسرش، یک دوم خواهد بود.
سهم الارث خویشاوندان درجه یک
مطابق با قانون افرادی که رابطه سببی با یکدیگر دارند، می توانند با توجه به درجه نزدیکی خویشاوندی سهمی از ارث داشته باشند.
برای بستگان درجه یک که شامل پدر، مادر، فرزند، نوه و فرزندان نوه است (البته افرادی که در این گروه قرار می گیرند، با توجه به درجه نزدیکی سهم می برند)، سهم های مختلفی در نظر گرفته می شود. برای مثال اگر فردی، پدر و مادر و فرزند داشته باشد، دیگر به نوه های او ارثی تعلق نخواهد گرفت، بلکه براساس قانون ارث به صورت مشخص به پدر و مادر و فرزندان آن ارث خواهد رسید.
در ضمن اگر فردی بستگان درجه یک داشته باشد، دیگر ارثی به سایر خویشاوندان در درجه دو و سه تعلق نخواهد گرفت.
سهم الارث خویشاوندان درجه دو
افرادی که در این طبقه قرار می گیرند شامل پدربزرگ، مادربزرگ، برادر، خواهر و فرزندان آنها می شود که هر کدام به درجه های مختلف دسته بندی شده و بر همین اساس سهم ارث آنها مشخص می شود. به این صورت که در درجه اول پدربزرگ و مادربزرگ قرار دارد، سپس در درجه اول خواهر و برادر و درجه سوم فرزندانشان قرار می گیرند و بر اساس همین درجه بندی، ارث به آنها تعلق می گیرد و در نبود هر کدام از آنها به درجه بعدی ارث خواهید رسید.
سهم الارث خویشاوندان درجه سه
عمه، عمو، دایی، خاله و فرزندان آنها در این طبقه قرار می گیرند که در درجه اول به عمه، عمو، دایی و خاله ارث تعلق خواهد گرفت و در صورت نبود هیج کدام از آنها، مطابق با قانون ارث برای فرزندان آنها سهم الارث مشخص خواهد شد.
به طور کلی می توان بیان کرد که در هنگام تقسیم ارث، همیشه افرادی در طبقه نزدیک تر قرار دارند، نسبت به دیگران سهم ارث بیشتری خواهند برد. برای مثال زمانی که فرد فقط یک نوه (در گروه درجه یک قرار دارد) دارد و زن یا شوهر نیز ندارد، اما خواهر و برادر دارد، اموال آن به طور کامل تنها به نوه او تعلق خواهد گرفت.
البته لازم به ذکر است که زن یا شوهر در هر صورت، از همسر خود ارث می برد؛ زیرا در درجه یک قرار دارد و رابطه سببی آنها دلیلی بر محرومیت ارث او نخواهد بود.
برای محاسیه و تقسیم دقیق ارث می توانید از وکیل وصیت نامه که در این مورد دانش و تسلط کافی بر قوانین ارث دارد، کمک بگیرید.
قوانین مرتبط با سهم الارث
براساس قانونی مدنی از ماده 861 تا 885 به قانون ارث تعلق دارد. بنابراین اگر در هنگام تقسیم سهم ارث در میان بازماندگان اختلافی به وجود آید، با توجه به قانون، برای آنها تصمیم گیری خواهد شد. همچنین می توان با استفاده از وکیل حقوقی با تجربه در زمینه انحصار وراثت مشکلات مربوط به ارث را برطرف کرد.
ماده 861ـ درباره پیوندی خانوادگی صحبت کرده است که به صورت نسبی و سببی هر کدام از آنها مشخص خواهد شد.
ماده 862 ـ درجه های خویشاوندی را توضیح می دهد که به سه طبقه دسته بندی می شود که عبارت است از:
1- پدر، مادر، فرزند، نوه، فرزندان نوه
2- پدربزرگ، مادربزرگ، خواهر و فرزندان آنها
3- عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندانشان
ماده 863 ـ زمانی بازماندگی سهم الارث خواهند داشت که کسی در طبقه قبلی وجود نداشته باشد.
ماده 864 ـ از افرادی که به موجب رابطه سببی ارث می برد، می توان به زوج یا زوجه اشاره کرد که در هنگام فوت دیگری به آن ارث تعلق خواهد گرفت.
ماده 865 ـ اگر شخصی تمام شرایط ارث داشته باشد، به علت آن می تواند تمام ارث را متعلق به خود کند، مگر در زمانی که مانعی برای او وجود داشته باشد.
ماده 866ـ اگر وارثی برای اموال متوفی وجود نداشته باشد، اموال منقول و غیر منقول آن به دولت تعلق خواهد گرفت.
ماده 867- با فوت حقیقی با فوت فرضی، به بازماندگان ارث تعلق خواهد گرفت.
ماده 868 ـ مالکیت وارث به او تعلق نخواهد گرفت، مگر بعد از انجام حقوقی که از سوی متوفی برعهده آن است.
ماده 869- تمام دیون مانند دفن و کفن میت و واجبات مالی که برعهده وارث قرار دارد، باید قبل از تقسیم اموال به طور کامل انجام شود. براساس وصیت نامه فرد می توان برای یک سوم اموال منقول و غیرمنقول خود بدون اجازه وارثان تصمیم گیری کند؛ اما برای بقیه آن باید با اجازه وارثان تصمیم گیری شود.
ماده 870- تمام موارد باید مطابق با ماده 869 انجام شود، اگر مورد دیگری وجود داشته باشد، مطابق با قانون بین وارث تقسیم شود.
ماده 871 ـ هر گاه تقسیم اموال انجام شد؛ اما دیون متوفی انجام نشده باشد و معامله صورت گرفته باشد، وارثان دیگر می توان آن معامله را برهم بزنند.
ماده 872- فردی که مفقودالاثر است، نمی توان اموال آن را تقسیم کرد، مگر زمانی که فوت آن به ثبت برسید یا مدت زمانی غیبت آنها تا حدی طولانی باشد که حدس زده شود، فوت کرده است.
ماده 873ـ تاریخ فوت افرادی که از یکدیگر سهم ارث دارند، مشخص نباشد و معلوم نباشد که کدام زودتر یا دیر فوت کرده اند، به بازماندگانشان ارثی تعلق نخواهد رسید.
ماده 874 ـ در زمانی که افرادی که رابطه خویشاوندی و سببی است و از یکدیگر ارث می برند، فوت کنند، تاریخ یکی از آنها مجهول و برای یکی دیگر معلوم باشد، تاریخ فوت فرد مجهول برای وارثان آن در نظر گرفته می شود.
از ماده 875 تا ماده 885 درباره شرایط و موانع ارث توضیح داده شده است.
برای آگاهی بیشتر مطالعه مقاله انواع وکیل دادگستری و وظایف آنها پیشنهاد می شود.
ضرورت استفاده از وکیل حقوقی برای انحصار وراثت
در حالی که می توانید انحصار وراثت خود را به تنهایی انجام دهید، اما ممکن است منجر به اشتباهات بیشتری شود. اگر وضعیت مالی شما پیچیده باشد یا روابط پیچیده ای وجود داشته باشد، احتمال خطا افزایش می یابد. بنابراین بهتر است برای نحوه محاسبه و شرایط سهم الارث و سایر موارد حقوقی خود درباره ارث، از مشاوره حقوقی استفاده کنید.
برای بهره گیری از وکیل حقوقی برای برطرف سازی مسائل ارث می توانید از محبوبه حجتیان، وکیل پایه دادگستری کمک بگیرید.
محبوبه حجتیان، وکیل پایه یک دادگستری در زمینه های مختلف حقوقی، ملکی، قرارداد، خانواده، کیفری و امور مهاجرت خدمات حقوقی ارائه می دهد تا شما بتوانید روند قانونی مسائل خود را بهتر سپری کنید و به نتیجه مطلوبی برسید.
برای کسب اطلاعات لازم می توانید از طریق لینک زیر با محبوبه حجتیان، وکیل پایه یک دادگستری تماس گرفته و با راهنمایی وی درباره امور حقوقی، تمام مسائل خود را برطرف کنید.