خرید حبس تعزیری

مجازات‌های معین در چارچوب قانون مجازات اسلامی، شامل انواع مختلفی هستند که یکی از آن‌ها حبس یا مجازات زندان است. به طور کلی، حبس به دو دسته تعزیری و حدی تقسیم می‌شود که هر یک دارای قوانین و احکام خاص خود می‌باشند.از جمله تفاوت‌های بارز میان این دو نوع حبس، امکان تبدیل مجازات زندان به جزای نقدی در حبس تعزیری است. به همین دلیل، بسیاری از افراد به جای گذراندن مدت حبس در زندان، تمایل دارند تا معادل نقدی مجازات خود را به دولت پرداخت کنند. از این رو، ضروری است که این افراد با قوانین و مقررات مربوط به خرید حبس تعزیری آشنا شوند.بنابراین، در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که آیا امکان خرید حبس وجود دارد یا خیر. همچنین، شرایط و روش خرید حکم حبس تعزیری و هزینه معادل شش ماه مجازات زندان طبق قانون مجازات اسلامی را توضیح خواهیم داد. برای کسب اطلاعات بیشتر، ادامه مطلب را دنبال کنید.

مطالب مرتبط: خرید 74 ضربه شلاق تعزیری

آیا حبس را می توان خرید؟

در چارچوب قانون مجازات اسلامی، انواع مجازات‌ها به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند که شامل حد، قصاص، دیه و تعزیر هستند. هر یک از این دسته‌ها خود به زیرمجموعه‌های متنوعی تقسیم می‌شود که هر کدام از آنها قواعد و احکام خاصی دارند.

از میان این دسته‌ها، مجازات تعزیری یکی از انواع اصلی در نظام حقوق کیفری کشور ما محسوب می‌شود. مجازات‌های تعزیری به مجازات‌هایی اطلاق می‌شود که نوع و میزان آنها در شرع مشخص نشده و تعیین آنها به عهده قانون مجازات اسلامی است.

حبس یکی از زیرمجموعه‌های مجازات تعزیری است که به آن “حبس تعزیری” گفته می‌شود. در عین حال، نوع دیگری از حبس نیز در قانون مجازات وجود دارد که به “حبس حدی” معروف است و احکام متفاوتی نسبت به حبس تعزیری دارد.

تنها در مورد شلاق تعزیری می‌توان حکم خریداری کرد و نه در مورد شلاق حدی. به همین دلیل، خرید حکم شلاق به خاطر جرم رابطه نامشروع (غیر از زنا) ممکن است، اما خرید حکم شلاق برای جرم شرب خمر که یک جرم حدی محسوب می‌شود و مجازات آن به صراحت در شرع تعیین شده، غیرممکن است.

مطالب مرتبط: قیمت هر ضربه شلاق 1404

به هر حال، زمانی که اتهاماتی علیه فردی مطرح می‌شود و متهم از مجازات قانونی آن جرم که حبس است، مطلع است یا اینکه بر اساس حکم دادگاه به زندان محکوم می‌شود، یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های آنها و خانواده‌هایشان این است که آیا امکان خرید حبس وجود دارد؟

قبل از پاسخ به این پرسش و بررسی شرایط و فرآیند خرید حکم حبس، توضیح دو نکته ضروری است. نخست اینکه، اصطلاح “خرید حکم حبس” یک اصطلاح غیرحقوقی است که در میان مردم رایج است و از لحاظ قانونی نادرست به شمار می‌رود. در واقع، آنچه از منظر حقوقی امکان‌پذیر است، تبدیل حبس به انواع دیگر مجازات‌هاست. با این حال، به دلیل رایج بودن این اصطلاح، در ادامه نیز از عبارت “خرید حبس” استفاده خواهیم کرد که به معنای تبدیل حبس است.

دوم اینکه، هرگاه در ادامه این مقاله به تبدیل یا خرید مجازات زندان اشاره شود، منظور خرید حکم حبس تعزیری است و نه حبس حدی. چرا که مجازات‌های حدی به هیچ عنوان قابل تغییر یا تخفیف از سوی قاضی صادرکننده یا قاضی اجرای احکام نیستند.

پس از توضیح این دو نکته، می‌توان گفت که بله، تحت شرایط خاصی، خرید حکم حبس تعزیری یا به عبارت دیگر، تبدیل مجازات زندان به جزای نقدی ممکن است. شرایط و نحوه این خرید در فصل نهم قانون مجازات اسلامی تحت عنوان “مجازات‌های جایگزین حبس” و در مواد ۶۴ به بعد آن پیش‌بینی شده است. طبق این مواد، در موارد زیر امکان خرید مجازات زندان یا تبدیل آن به جزای نقدی وجود دارد:

1. در جرایم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آن ۳ ماه حبس باشد، مجازات‌های جایگزین حبس از جمله جزای نقدی به طور الزامی اجرا می‌شوند.

2. در جرایم عمدی که مجازات قانونی آن بین ۹۱ روز تا ۶ ماه حبس تعزیری باشد، به اجبار حکم به مجازات‌های جایگزین شامل جزای نقدی صادر می‌شود.

3. در جرایم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آن بیش از ۶ ماه تا ۱ سال حبس است، مجازات‌های جایگزین حبس، از جمله جزای نقدی، بسته به اختیار دادگاه اجرا می‌شوند.

4. در تمام جرایم غیرعمدی، حکم به مجازات‌های جایگزین حبس از جمله جزای نقدی به طور الزامی صادر می‌شود، مگر اینکه شرایط خاصی وجود داشته باشد که در بخش بعدی توضیح خواهیم داد.

شایان ذکر است که در قانون مجازات، تبدیل حکم حبس تعزیری تنها به جزای نقدی تصریح نشده و قاضی در انتخاب یکی از مجازات‌های جایگزین به جای مجازات زندان، مخیر است. این مجازات‌ها شامل دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی می‌باشند.

مطالب مرتبط: خرید حکم شلاق

شرایط خرید حبس تعزیری

در تمامی مواردی که امکان خرید حکم حبس تعزیری فراهم است، متهم می‌تواند با رعایت قوانین مربوط به تبدیل حبس به جزای نقدی، درخواست خود را ارائه دهد. با این حال، برای خرید این نوع مجازات، وجود شرایط خاصی الزامی است و در صورت عدم تحقق آن شرایط، تبدیل حبس به جزای نقدی امکان‌پذیر نخواهد بود. این شرایط به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شوند، که در ادامه به بررسی هر یک از آن‌ها در دو بخش مجزا خواهیم پرداخت.

شرایط عمومی خرید حبس تعزیری

بر اساس ماده 64 از قانون مجازات اسلامی، برای تبدیل مجازات زندان به جزای نقدی و خرید آن، دو شرط کلی باید در مورد تمامی مجازات‌های حبس قابل خرید رعایت شود که این شرایط عمومی به شرح زیر است:

1. گذشت شاکی: برای تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی، نخستین شرط این است که شاکی از متهم گذشت کند و این عمل خود را به صورت قانونی به دادسرا یا دادگاه رسیدگی‌کننده اعلام نماید. بنابراین، بدون گذشت شاکی، امکان خرید مجازات زندان وجود نخواهد داشت.

2. وجود یکی از علل تخفیف: برای اینکه امکان خرید حکم حبس تعزیری برای متهم یا خانواده‌اش فراهم شود، باید یکی از علل تخفیف مجازات در پرونده موجود باشد. این علل شامل موارد زیر است: همکاری مؤثر متهم در شناسایی دیگر افراد مرتبط با جرم، وقوع جرم تحت شرایط خاص مانند انگیزه‌های نیک، گزارش جرم توسط متهم یا اقرار مؤثر او، ابراز پشیمانی و حسن سابقه متهم، شرایط خاص مانند بیماری، تلاش متهم برای کاهش آثار و خسارات ناشی از جرم، خفیف بودن ضرر وارده و نقش محدود متهم در عمل مجرمانه است.

مطالب مرتبط: جدیدترین عفو رهبری برای زندانیان مواد مخدر

شرایط اختصاصی خرید حبس تعزیری

شرایط خاص خرید حبس تعزیری، برخلاف شرایط عمومی، برای هر یک از موارد مجاز خرید مجازات زندان، متفاوت و متناسب با آن مورد خاص است. این شرایط طبق قانون مجازات اسلامی شامل موارد زیر می‌باشد:

در جرایم عمدی که مجازات قانونی آن‌ها حداکثر 3 ماه حبس تعزیری است، نیازی به رعایت شرایط خاص برای اعمال مجازات‌های نقدی وجود ندارد.

در جرایم عمدی با حداکثر مجازات قانونی زندان بین 91 روز تا 6 ماه، مجازات‌های جایگزین حبس، از جمله جزای نقدی، اعمال می‌شود، مگر اینکه مجرم پیشتر یک جرم عمدی دیگر مرتکب شده و دارای سابقه محکومیت کیفری طبق یکی از شرایط زیر باشد و همچنین از اجرای مجازات قبلی وی 5 سال نگذشته باشد: الف) محکومیت قطعی به حبس تا 6 ماه یا جزای نقدی بالاتر از 10 میلیون ریال یا شلاق تعزیری، در بیش از یک مورد. ب) محکومیت قطعی به حبس بیش از 6 ماه یا مجازات حدی یا قصاص یا پرداخت بیش از یک پنجم دیه (حداقل یک مورد).

در جرایم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آن‌ها بین 6 ماه تا 1 سال حبس تعزیری است، تبدیل مجازات زندان به جزای نقدی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که شرایط مذکور در مورد قبلی وجود نداشته باشد.

در جرایم غیرعمدی، تبدیل حبس تعزیری به مجازات‌های جایگزین، از جمله جزای نقدی، الزامی است، مگر اینکه مجازات قانونی جرم بیشتر از 2 سال حبس باشد که در این صورت، تصمیم در خصوص جزای نقدی یا سایر مجازات‌های جایگزین به قاضی واگذار می‌شود.

در پایان این بخش، باید اشاره کرد که بر اساس ماده 72 قانون مجازات اسلامی، اگر متهم مرتکب جرایم عمدی متعدد شده باشد که مجازات قانونی حداقل یکی از آن‌ها بیش از شش ماه حبس باشد، امکان خرید حبس تعزیری و تبدیل آن به جزای نقدی وجود نخواهد داشت.

مطالب مرتبط: وکیل کیفری تهران

نحوه خرید حبس

چنانچه شرایطی برای خرید مجازات حبس وجود داشته باشد، متهم می‌تواند بر اساس مقررات مربوط به خرید حبس تعزیری، درخواست تبدیل مجازات زندان به جزای نقدی را ارائه دهد. از آنجا که فرآیند خرید حکم حبس تعزیری دارای مراحل خاصی است، در این قسمت به تشریح این موضوع خواهیم پرداخت و نحوه درخواست تبدیل حبس به جزای نقدی را بررسی می‌کنیم.

در مواردی که طبق توضیحات بخش‌های پیشین، تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی یا دیگر مجازات‌های جایگزین الزامی باشد، بحث خرید حکم حبس تعزیری مطرح نیست؛ زیرا در چنین مواردی، قاضی پرونده موظف است حکم به مجازات جایگزین صادر کند و در صورت عدم رعایت این قانون، درخواست متهم در دادگاه تجدیدنظر مورد بررسی قرار خواهد گرفت و آن دادگاه حکم به جزای نقدی یا سایر مجازات‌های جایگزین خواهد داد.

اما در شرایطی که تبدیل مجازات زندان به جزای نقدی یا دیگر مجازات‌های جایگزین اختیاری باشد، روند خرید حکم حبس تعزیری به این صورت است که در ابتدا، متهم باید برای جلب رضایت شاکی اقدام کند. سپس، اگر یکی از عوامل تخفیف مجازات در پرونده وجود داشته باشد، متهم یا وکیل وی می‌توانند با ارائه یک لایحه به قاضی و اثبات وجود آن عوامل، برای ثبت درخواست خرید مجازات زندان اقدام نمایند.

همچنین، باید ذکر کرد که طبق ماده 77 قانون مجازات اسلامی، قاضی اجرای احکام نیز می‌تواند در مرحله اجرای حکم زندان، با توجه به شرایط خاص محکوم‌علیه، درخواست تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی را از دادگاه صادرکننده رأی نماید.

هزینه خرید شش ماه حبس تعزیری

در بخش‌های قبلی، به بررسی شرایط و فرآیند خرید حکم حبس تعزیری پرداختیم و اشاره کردیم که متهم برای این منظور نیاز به اخذ رضایت شاکی دارد و همچنین باید حداقل یکی از دلایل تخفیف مجازات را برای دادگاه ثابت کند.

اما یکی از پرسش‌های کلیدی در زمینه خرید حبس، هزینه مرتبط با خرید شش ماه حبس تعزیری و به‌طور کلی، معادل جزای نقدی برای حبس‌های تعزیری با مدت زمان‌های متفاوت بوده است. بنابراین، در ادامه به تشریح پاسخ این سوالات خواهیم پرداخت.

بر اساس مواد 85 و 86 قانون مجازات اسلامی، امکان خرید حبس به شکل جزای نقدی به دو روش وجود دارد: جزای نقدی روزانه و جزای نقدی یکجا. جزای نقدی روزانه معادل یک هشتم تا یک چهارم درآمد روزانه محکوم علیه است که باید به تعداد روزهای مشخص شده در حکم پرداخت شود. تعداد روزهای پرداخت جزای نقدی و نیز میزان آن که محکوم باید برای خرید حکم حبس تعزیری بپردازد، در جدول زیر ارائه شده است:

بنابراین، همان‌طور که در جدول فوق نشان داده شده است، هزینه خرید شش ماه حبس تعزیری بین 9 تا 18 میلیون ریال متغیر است. در صورتی که قاضی تصمیم به تعیین جزای نقدی روزانه بگیرد، فرد محکوم ملزم خواهد بود به مدت 180 تا 360 روز، یک هشتم تا یک چهارم از درآمد روزانه‌اش را به خزانه دولت واریز کند.

مبلغ خرید حبس تعزیری روزی چقدر میباشد

یکی از پرسش‌های متداول افرادی که به حبس محکوم شده‌اند، میزان هزینه خرید حبس تعزیری روزانه است. در این بخش از مقاله، به بررسی این موضوع از دیدگاه قانونی خواهیم پرداخت و به آن پاسخ خواهیم داد.طبق ماده 27 قانون مجازات اسلامی، بیان شده است که: “… در صورتی که مجازات تعیین‌شده، شلاق تعزیری یا جزای نقدی باشد، هر روز بازداشت معادل سه ضربه شلاق یا یک میلیون (۱۰۰,۰۰۰) ریال است…” بنابراین، می‌توان استنباط کرد که هزینه هر روز بازداشت برابر با ۱۰۰ هزار تومان است و این مبلغ هر سه سال یکبار افزایش می‌یابد.علاوه بر این، در صورتی که محکوم تمایل داشته باشد روزانه حبس تعزیری خود را خریداری کند، مبلغ آن بین یک هشتم تا یک چهارم درآمد روزانه محکوم محاسبه می‌شود. این مبلغ باید به تعداد روزهای مشخص‌شده در حکم، ضرب گردد و سپس به حساب دادگستری واریز شود.افرادی که به دنبال اطلاعات بیشتر درباره مجازات‌های جایگزین حبس در جرایم عمدی هستند، می‌توانند مقاله‌ای که با همین عنوان در ادامه آمده است را مطالعه کنند.برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص خرید حبس، می‌توانید به کانال تلگرام حقوق کیفری ملحق شوید. همچنین، کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی حجتیان آماده‌اند تا به سوالات شما در این زمینه پاسخ دهند و خدمات مشاوره حقوقی تلفنی را ارائه دهند.