دعوای مدنی چیست؟

به طور کلی دعوای مدنی فرآیندی مبتنی بر دادگاه است که از طریق آن شخص خواهان می تواند به دنبال مسئول دانستن شخص خوانده  برای برخی از انواع آسیب یا عمل غیرقانونی باشد. معمولاً اگر شخص خواهان موفق باشد، معمولاً به خاطر آسیبی که در اثر عمل یا عدم اقدام خوانده حاصل شده است، غرامت به او تعلق می گیرد (دعوای مدنی می تواند توسط و علیه مشاغل و سایر اشخاص صورت پذیرد).

به عبارتی دیگر دعوای مدنی، دعوا، دعوی یا اختلافی است که برای حل و فصل به شورای حل اختلاف یا دادگاه ارائه می شود. بنابراین، یک دعوای مدنی می تواند در مورد اختلاف قرارداد، تخلیه مسکونی پس از اتمام زمان اجاره نامه، صدمات وارده در تصادف رانندگی، یا صدمات و یا اختلافات بی شمار دیگر اقامه شود.

برخلاف پرونده جنایی که به دنبال مجازات مرتکب جرم است، پرونده مدنی برای جبران خسارت شخصی است که متضرر شده است (معمولاً به صورت «خسارت» پولی که از خوانده به خواهان پرونده پرداخت می شود).

مقایسه پرونده های مدنی با پرونده های کیفری و جنایی

دادگاه مدنی از چند جهت با دادگاه کیفری تفاوت دارد.

یک پرونده مدنی معمولاً توسط یک شخص خصوصی، شخصی یا تجاری که گفته می شود متحمل نوعی آسیب یا خسارت شده است، تشکیل می شود. در مقابل یک پرونده کیفری توسط دادستان یا وکیل کیفری به نمایندگی از قانون مطرح می شود.

از سوی دیگر می توان بیان کرد که پرونده های مدنی با طیف گسترده ای از اختلافات خصوصی، از نقض قرارداد تا حضانت کودک، سروکار دارند. در دعاوی مدنی، ممکن است یکی از طرفین به تعهدات خود در قبال دیگری متضرر شده یا به تعهدات خود عمل نکرده باشد، یا دو طرف ممکن است اختلافی داشته باشند که دادگاه حل و فصل کند. پرونده های مدنی می تواند منجر به اعطای وجه یا حکم دادگاه برای اجرا یا حمایت از حقوق طرفین شود.

بار اثبات در یک پرونده مدنی سبک تر است. به این صورت که در یک پرونده مدنی، باید ثابت شود خوانده در مورد آن چیزی که موضوع پرونده است، مسئولیت دارد. اما در یک پرونده جنایی، دادگاه باید گناه متهم را «فراتر از شک معقول» نشان دهد که ملزم به رعایت استاندارد بسیار سخت تری است.

به طور معمول بازنده در یک پرونده مدنی باید خسارت پرداخت کند. به همین علت آنچه در دعوای مدنی مطرح می شود را معمولاً می توان با پول سنجید. شاکی از دادگاه می‌خواهد که حکمی به نفع وی صادر کند و اگر چنین حکمی صادر شود، معمولاً همراه با حکم دادگاه است که شاکی را مستحق دریافت مقدار معینی پول (به نام حکم خسارت) می‌کند که باید توسط متهم و از طریق دادگاه به فرد شاکی پرداخت شود.

اما در پرونده های کیفری که اگر متهم به جرمی محکوم شود، معمولاً با احتمال اعدام، حبس، آزادی مشروط، پرداخت جریمه، انجام اجباری خدمات اجتماعی یا ترکیبی از آنها مواجه است. پرونده های جنایی به نقض قوانین جزایی، مانند تجاوز یا سرقت می پردازند. معمولاً پرونده های جنایی توسط مجریان قانون مطرح می شوند و توسط یک دادستان، یک وکیل حقوقی که نماینده دولت است، مدیریت می شود. همچنین فردی که در یک پرونده جنایی مجرم شناخته شود با عواقبی مانند زندان، آزادی مشروط یا جریمه نقدی مواجه می شود.

دعاوی مربوط به جراحات شخصی یکی از انواع دعوای مدنی است.

در زمینه خاص یک پرونده آسیب شخصی، معمولاً یک دعوی مدنی با ثبت شکایت آسیب شخصی شروع می شود. انواع متداول دعاوی مربوط به صدمات شخصی شامل مواردی است که ناشی از تصادفات رانندگی، لغزش و سقوط، قصور پزشکی و محصولات مضرر یا فاسد است.

در حالی که اقامه دعوای مدنی اولین گام در بسیاری از پرونده های آسیب های شخصی است، به خاطر داشته باشید که اکثریت قریب به اتفاق این پرونده ها قبل از انجام محاکمه در دادگاه به حل و فصل می رسند. بسیاری از دعاوی خسارت از طریق مذاکرات حل و فصل قبل از طرح دعوی حل و فصل می شود.

برای آگاهی بیشتر مطالعه مقاله آشنایی با خصوصیات بهترین وکیل پیشنهاد می شود.