وکیل اعمال ماده 477

ماده ۴۷۷ به عنوان یکی از شیوه‌های اعتراضی برای درخواست تجدید نظر در احکام قطعی شناخته می‌شود. به این معنا که همه افراد می‌توانند در هر زمینه حقوقی یا کیفری، به شرط اثبات این‌که حکم صادره با اصول شرع مغایرت دارد، درخواست بازنگری کنند.

بنابراین، در این صفحه هدف ما بررسی دقیق‌تر این ماده قانونی، شرایط و شیوه‌های اجرایی آن در دیوان عالی کشور است. همچنین اطلاعاتی درباره مهلت‌ها و مدارک لازم برای پیگیری این فرآیند ارائه خواهیم کرد.

ماده ۴۷۷ چیست؟

ماده ۴۷۷ از قوانین آیین دادرسی کیفری، تنها راهکار برای تجدیدنظر در حکم‌های قطعی صادرشده‌ای است که با اصول شرع در تضاد هستند.

این ماده به رئیس قوه قضاییه اجازه می‌دهد تا درخواست رسیدگی دوباره به آرای قطعی صادرشده از دادگاه‌ها یا آن‌هایی که امکان تجدیدنظر دارند، را به دیوان عالی کشور ارائه دهد، به شرطی که این آرای صادره با شریعت همخوانی نداشته باشند.

به بیان ساده، ممکن است احکام قطعی صادرشده توسط محاکم قضایی دارای نقص، خطا یا اشتباهاتی باشند که منجر به تضییع حقوق افراد می‌شود و این امر موجب اعتراض می‌گردد. به همین دلیل، قانون‌گذار این ماده را تصویب کرده است تا آرایی که با اصول شرع و فقه مغایرت دارند، امکان اعتراض و بازنگری دوباره را داشته باشند.

بر اساس این ماده، بررسی مجدد تنها از طریق دیوان عالی کشور و با تشخیص رئیس قوه قضاییه انجام می‌شود. با ثبت درخواست برای اعمال ماده ۴۷۷، در صورت موافقت رئیس قوه قضاییه، اجرای حکم متوقف شده و تا زمان دستیابی به نتیجه نهایی به تعویق می‌افتد.

با تأیید درخواست اعاده دادرسی، دیوان عالی کشور یکی از شعب خود را برای بررسی مجدد تعیین می‌کند و در این مرحله، بهره‌مندی از دانش و تجربه بهترین وکلای دیوان عالی کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

شرایط درخواست اعمال ماده ۴۷۷

استفاده از ماده ۴۷۷ به‌عنوان یکی از روش‌های استثنایی برای بررسی مجدد پرونده‌ها شناخته می‌شود که اجرای آن تحت شرایط و دستورالعمل‌های خاصی تعریف شده است. شرط اصلی این فرآیند این است که اثبات شود احکام صادره، با اصول شرع در تضاد قرار دارند.

اگرچه تعریفی دقیق در این زمینه ارائه نشده، اما می‌توان به این نتیجه رسید که احکام نباید با آنچه که به‌وضوح در شرع و فقه مشخص شده، مغایرت داشته یا به‌طور آشکار در تضاد باشند. از دیگر پیش‌نیازهای اجرای ماده ۴۷۷ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– رئیس قوه قضاییه باید اجازه اعاده دادرسی را صادر کرده باشد.
– احکام صادره باید قطعی باشند؛ البته احکام موقت صادره از دادگاه‌ها نیز مشمول این ماده می‌شوند.
– دیوان عالی کشور به‌عنوان مرجع رسیدگی به اعاده دادرسی، با تأیید رئیس قوه قضاییه تعیین می‌شود.
– طبق درخواست، اجرای ماده ۴۷۷ در دیوان عالی کشور با اجازه قانون‌گذار، امکان‌پذیر است و می‌تواند هم از لحاظ شکلی و هم از نظر ماهوی مورد بررسی قرار گیرد.
– مرجع صادرکننده رای باید یک نهاد قضایی باشد.
– این ماده تنها یک بار قابل اعمال است و درخواست‌های مجدد با دلایل متفاوت، قابل بررسی می‌باشند.

دستورالعمل اجرایی ماده ۴۷۷

به منظور اجرای ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری، یک راهنمای عملی تهیه گردیده که به شرح زیر می‌باشد:

• ماده ۱: هدف از شناسایی آراء قطعی که مغایر با شرع هستند، جلوگیری از اجرای آن‌ها در حیطه اختیارات رئیس قوه قضاییه است.
• ماده ۲: براساس تبصره ۳ این ماده، در صورت مواجهه با آراء مغایر با شرع، رئیس دیوان عالی کشور، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح و دادستان کل کشور موظف به اطلاع‌رسانی به رئیس قوه قضاییه هستند.
• ماده ۳: قضات صادرکننده حکم یا اجرای احکام و سایر قضات مرتبط با پرونده باید موضوع آراء مغایر با شرع را با دلایل کافی به رئیس حوزه قضایی یا دادستان گزارش دهند. این گزارش‌ها باید به‌طور مستند به رئیس کل دادگستری استان ارسال شوند.
• ماده ۴: رئیس کل دادگستری استان موظف است گزارش دریافتی را در مدت ۲ ماه بررسی کرده و نتایج را به صورت مستند به رئیس قوه قضاییه ارائه دهد؛ در غیر این صورت، باید توضیح کتبی در خصوص عدم شناسایی مغایرت با شرع ارائه کند.
• ماده ۵: تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی و نهادهای دولتی حق دارند درخواست اعمال ماده ۴۷۷ را به دادگستری کل استان یا سازمان قضایی نیروهای مسلح تسلیم کنند. مراجع مذکور موظف به انجام بررسی‌های لازم و اعلام نتیجه مثبت یا منفی هستند.
• ماده ۶: اصل پرونده باید در هنگام دریافت درخواست اعمال ماده ۴۷۷ به مراجع مربوطه ارسال گردد.
• ماده ۷: پس از آن، معاونت قضایی به همراه مشاوران و قضات، موضوعات مغایر با شرع را به پرونده اضافه کرده و به دفتر ریاست قوه قضاییه ارسال می‌نمایند.
• ماده ۸: در صورت صدور دستور توقف اجرای حکم توسط رئیس قوه قضاییه در زمان بازنگری، معاون قضایی باید لغو توقف را اعلام کند، حتی اگر درخواست اعاده دادرسی رد شود.
• ماده ۹: با تأیید رئیس قوه قضاییه و مجوز اعاده دادرسی، موضوع به دیوان عالی کشور برای رسیدگی ارسال می‌شود.
• ماده ۱۰: رئیس دیوان عالی کشور پرونده را به یکی از شعب مربوطه ارجاع می‌دهد.

نحوه اعمال ماده ۴۷۷ در دیوان عالی

در رابطه با اجرای ماده ۴۷۷، پیش از ارسال هر پرونده به دیوان عالی کشور، لازم است که رئیس قوه قضاییه ابتدا تشخیص دهد که آیا حکم نهایی با اصول شرعی مغایرت دارد یا خیر. در صورت مثبت بودن این ارزیابی، پرونده به دیوان ارسال شده و مراحل رسیدگی دوباره آغاز می‌شود.

روش اجرای ماده ۴۷۷ در دیوان عالی کشور هم برای موارد حقوقی و هم برای موارد کیفری مشخص شده است. در این روند، پرونده از جنبه‌های شکلی و ماهوی مورد تحلیل قرار می‌گیرد و در پایان، حکمی جدید صادر می‌گردد. پیشنهاد می‌کنیم که محتوای اعتراض به حکم قطعی دادگاه تجدیدنظر را مورد بررسی قرار دهید.

مهلت درخواست اعمال ماده ۴۷۷

اگرچه برای درخواست اعاده دادرسی در مسائل حقوقی، ایرانیان داخل کشور ۲۰ روز و ایرانیان مقیم خارج ۲ ماه زمان دارند، اما برای درخواست اعمال ماده ۴۷۷ هیچ مهلت مشخصی تعیین نشده است.

پس از تأیید این درخواست و صدور مجوز از سوی رئیس قوه قضائیه، اجرای حکم متوقف خواهد شد. با این حال، به دلیل زمان‌بر بودن این روند، پیشنهاد می‌شود که به محض صدور حکم، درخواست خود را ارائه کرده و اقدامات لازم را انجام دهید.

ثبت درخواست اعمال ماده ۴۷۷ کیفری

تمام اشخاص حقیقی و حقوقی، به همراه نمایندگان قانونی آنها و همچنین نهادهای دولتی، امکان دارند در خصوص آرای قطعی حقوقی یا کیفری تقاضای اعمال ماده ۴۷۷ را مطرح کنند. بر این اساس، طبق تبصره‌های این ماده، ثبت درخواست می‌تواند از سوی گروه‌های زیر انجام گیرد:

1. مدیر سازمان قضایی نیروهای مسلح
2. رئیس دیوان عالی
3. رئیس دادگستری استان
4. دادستان کل
5. رئیس قوه قضائیه
6. قاضی صادرکننده حکم نهایی
7. قاضی مسئول اجرای احکام
8. قضات مربوط به پرونده

مدارک لازم جهت درخواست اعمال ماده ۴۷۷

1. درخواست تنظیم شده همراه با توضیحات شفاف و مشخص
2. مدارک و مستندات مرتبط پیوست شده
3. تأیید درخواست از سوی زندان برای متقاضی در صورت محکوم بودن
4. جزئیات کامل متقاضی شامل آدرس، کد پستی و شماره تماس
5. تمامی مدارک شناسایی فرد شامل شناسنامه و کارت ملی
6. اطلاعات پرونده قضایی و رأی نهایی صادره
7. وکالت‌نامه در صورت وجود وکیل برای ماده ۴۷۷
8. تنظیم لایحه اعاده دادرسی به امضای متقاضی
9. ابطال تمبر هزینه مربوط به اعاده دادرسی
10. نسخه کپی از دادنامه بدوی به صورت حضوری یا غیابی، همراه با تصویر رأی صادره در مرحله واخواهی با مهر دادگاه در تمامی صفحات
11. نسخه کپی از دادنامه مورد درخواست برای اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور
12. در صورت وجود سابقه درخواست در دیوان عالی کشور، کپی تمامی نسخه‌های دادنامه‌های صادره.

پیگیری درخواست ماده ۴۷۷

به منظور پیگیری درخواست ماده ۴۷۷ به‌طور حضوری، متقاضی لازم است به ساختمان دادگستری کل استان مربوطه مراجعه کرده و درخواست خود را به کارشناس مربوطه تسلیم نماید. در این فرآیند، پس از بررسی و در صورت تأیید، مراحل ثبت درخواست اعاده دادرسی کیفری از سوی مسئولین انجام می‌شود و سپس دادخواست به مراجع قضایی ارجاع خواهد شد.

همچنین باید به یاد داشت که پیگیری درخواست اعمال ماده ۴۷۷ به‌صورت حضوری تا زمانی که دیوان عالی کشور نتایج قبول یا رد اعاده دادرسی را اعلام نکند، امکان‌پذیر نمی‌باشد. پس از اعلام نتیجه و تأیید اعاده دادرسی، یکی از شعب برای بررسی مجدد انتخاب می‌شود و در صورت عدم تأیید، درخواست بررسی مجدد رد شده و حکم قبلی به قوت خود باقی مانده و به اجرا درخواهد آمد.

اقدامات بعد از موافقت رئیس قضاییه با تجویز اعاده دادرسی

براساس مفاد تعیین‌شده در ماده ۴۷۷ و با تأیید رئیس قوه قضاییه، پرونده برای بررسی به دیوان عالی کشور از طریق معاونت قضایی ارسال می‌شود و یک نسخه از آن نیز به دادگستری استان مربوطه جهت پیگیری فرستاده خواهد شد.

در این وضعیت و با موافقت رئیس قوه قضاییه برای صدور مجوز اعاده دادرسی، اجرای حکم صادره تا زمانی که نتیجه نهایی حاصل نشود، به تأخیر می‌افتد. در صورتی که در روند بازنگری، موضوع مطرح‌شده رد گردد، دستور توقف اجرای حکم لغو می‌شود و رئیس قوه قضاییه دستوری برای پیشبرد آن صادر خواهد کرد.

سخن پایانی

استفاده از ماده ۴۷۷ یکی از شیوه‌های اعتراضی است که موجب تعلیق اجرای حکم قطعی می‌گردد و فرصت بازنگری و بررسی مجدد پرونده را مهیا می‌سازد. در این صفحه، به بررسی جامع این ماده قانونی پرداخته‌ایم و اطلاعاتی درباره مهلت، مدارک ضروری برای ثبت درخواست، نحوه پیگیری، شرایط و دستورالعمل‌های اجرایی آن ارائه کرده‌ایم.

امیدواریم این اطلاعات برای شما سودمند باشد و در صورت وجود هرگونه سوال مرتبط، می‌توانید با یک وکیل پایه یک دادگستری معتبر تماس حاصل کنید.

سوالات متداول

1. چه افرادی می‌توانند بر اساس ماده ۴۷۷ درخواست اعاده دادرسی نمایند؟

• مدیر سازمان قضایی نیروهای مسلح، رئیس دادگستری استان، رئیس دیوان عالی، دادستان کل و رئیس قوه قضائیه می‌توانند طبق این بند اقدام به درخواست اعاده دادرسی نمایند.

1. چه مراجع‌هایی تحت پوشش ماده ۴۷۷ قوانین آیین دادرسی کیفری قرار می‌گیرند؟

• سازمان قضایی نیروهای مسلح، شوراهای حل اختلاف، دادسراها از جمله دادسرای عمومی و انقلاب، همچنین انواع مختلف دادگاه‌ها از جمله دادگاه‌های عمومی، کیفری، تجدیدنظر و بدوی، همگی تحت شمول این ماده قرار دارند.