مهریه عندالاستطاعه

مهریه عندالمطالبه با درخواست زوجه باید پرداخت شود. در اینکه ماهیت آن، مهریه حال است یا موجل به زمان مطالبه اختلاف نظر وجود دارد. ولی به نظر می‌رسد مهریه عندالمطالبه همان مهریه حال است و چون مهریه دینی است بر عهده زوج که باید به زوجه پرداخت کند.

همچنین مانند سایر دیون تا طلبکار (زوجه) مطالبه نکرده است بر بدهکار (زوج) پرداخت آن واجب نیست. این نکته با در نظر گرفتن حق عدم تمکین برای زوجه دراین حالت روشن‌ تر می‌ شود.

البته در مهریه عندالمطالبه نیز ضابطه منع رجوع طلبکار به مدیون معسر نیز وجود دارد که در صورت اثبات ادعای اعسار زوج. حق حبس زوج وجود نخواهد داشت البته حق عدم تمکین برای زوجه در این فرض هم باقی است.

مهریه عندالاستطاعه

• در مهریه عندالاستطاعه، شرط رسیدن به استطاعت و توانایی مالی برای زوج جهت پرداخت مهریه قید شده است. بعضی این شرط را فقط جهت تاکید بر عدم رجوع طلبکار به مدیون معسر می‌ دانند؛ اما ما در ادامه به اشکالاتی که بر این نظر وارد است، می‌ پردازیم.

1. اصل حرام بودن رجوع طلبکار به مدیون معسر در مهریه عندالمطالبه نیز وجود دارد و نیاز به قید عندالاستطاعه نمی‌باشد.
2. اصل در قیود احترازی بودن آنها است.
3. در این صورت هدف از درج این شرط در ضمن عقد که جلوگیری از به زندان افتادن زوج است، محقق نخواهد شد.
4. با توجه به کلام فقها و حقوقدانان، مهریه عندالاستطاعه در مقابل مهریه عندالمطالبه قرار گرفته که نشان از تفاوت این دو دارد. برای مثال سوال: چنانچه در ذیل نوشته شود عندالقدرته و الاستطاعه، مهریه باید پرداخت شود آیا چنین مهریه‌ ای حال است یا موجل؟ جواب: در فرض سوال چنانچه زوج متمکن آزادای مهریه باشد، مهریه حال است و در صورت عدم تمکن حال نیست. در اینجا شرط عندالاستطاعه را دلیلی بر حال نبودن مهریه دانسته‌ اند.

• در شرط عندالاستطاعه بودن مهریه حق عدم تمکین از زوجه ساقط می‌ شود.

نتیجه گیری

بنابر آنچه گفته شد فقها و حقوقدانان مهریه عندالاستطاعه را مهریه‌ ای موجل یا معلق دانسته که زمان رسیدن اسطاعت زوج در آن نامعلوم است. به همین دلیل باعث ضرر به زوجه شده و نیز باعث از بین رفتن اصل تعهد از زوج است برای رفع این مشکل چنانچه طرفین توافق حاصل کرده اند تا شرط عندالاستطاعه را در شرایط ضمن عقد به عنوان مهلتی به زوج درج کنید.

بهتر است زمان مشخصی برای آن تعیین کنید (مثلا 10 سال) تا از ضرر به زوجه جلوگیری شود و پس از گذشت این زمان مهریه عندالامطالبه شود. برای مانع شدن از افزایش آمار زندانیان مهریه و از هم گسستگی خانواده ها باید فرهنگ سازی صحیح گسترش یابد.

با توجه دادن خانواده ها به جنبه های معنوی ازدواج و ترویج احادیثی که ارزش را در کم بودن مهریه می‌ دانند، این معضل را حل کرد. اگرچه این امر سخت و زمان بر به نظر می رسد؛ اما شدنی است.

برای آگاهی بیشتر در زمینه حقوق خانواده می توانید از مشاوره حقوق بهترین وکیل محبوبه حجتیان بهره مند شوید.