آشنایی با انواع مهریه

قوانین حقوقی مهریه

قوانین زیادی برای مهریه وجود دارد که در ادامه به صورت کامل توضیح داده شده است.

ماده 1078 ـ هر چيزي را كه ماليت داشته و قابل تملك نيز باشد می توان مهر قرار داد.

مقدار مهریه باید مشخص باشد، به این معنا که نمی تواند دو یا چند چیز را به صورت نامشخص برای مهریه تعیین کرد. همچنین باید از لحاظ عقلانی مشروع باشد و مورد غیر قانونی نمی تواند به عنوان مهریه مشخص شود.

مهریه باید قابل تفکیک و تشخیص نیز باشد و امکان تملک از سوی زن وجود داشته باشد، برای مثال امکان تعیین مهریه با اموال عمومی و موقوفات وجود ندارد.

ماده 1079 ـ مهر بايد بين طرفين تا حدی كه رفع جهالت آنها شود، معلوم باشد.

ماده 1080 ـ تعيين مقدار مهر منوط به توافق طرفين است.

ماده 1081 ـ اگر در عقد نكاح شرط شود كه در صورت عدم تأديه مهر در مدت معين نكاح باطل خواهد بود، نكاح و مهر صحيح، ولي شرط باطل ‌است.

ماده 1082 ـ به مجرد عقد زن مالك مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی كه بخواهد در آن انجام دهد.

تبصره ـ چنانچه مهريه وجه رايج باشد، متناسب با تغيير شاخص قيمت سالانه زمان تأديه نسبت به سال اجراي عقد كه توسط بانك مركزی جمهوری اسلامی ايران تعيين می‌شود، محاسبه و پرداخت خواهد شد. مگر اينكه زوجين در حين اجرای عقد به نحو ديگری با یکدیگر توافق کرده باشند.

ماده 1083 ـ برای تاديه تمام يا قسمتی از مهر می توان مدت يا اقساطی قرار داد. منظور از زمان تأديه، زمان اجراي حكم قطعی و لازم الاجرا است.

ماده 1084 ـ هر گاه مهر عين معين باشد و معلوم شود، قبل از عقد معيوب بوده يا بعد از عقد و قبل از تسليم معيوب و يا تلف شود، شوهر ضامن ‌عيب و تلف است.

ماده 1085 ـ زن مي تواند تا مهر به او تسليم نشده از ايفای وظایفی كه در مقابل شوهر دارد، امتناع كند مشروط بر اينكه مهر او حال باشد و اين امتناع ‌مسقط حق نفقه نخواهد بود.

ماده 1086 ـ اگر زن قبل از اخذ مهر به اختيار خود به ايفای وظایفی كه در مقابل شوهر دارد، قيام کرد، ديگر نمی تواند از حكم ماده قبل استفاده كند، ‌معذلك حقی كه برای مطالبه مهر دارد، ساقط نخواهد شد.

ماده 1087 ـ اگر در نكاح دائم مهر ذكر نشده يا عدم مهر شرط شده باشد، نكاح صحيح است و طرفين مي توانند بعد از عقد مهر را با توافق معين‌ كنند و اگر قبل از توافق بر مهر معين بين آنها نزديکی واقع شود، زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود.

ماده 1088 ـ در مورد ماده قبل، اگر يكي از زوجين قبل از تعيين مهر و قبل از نزديکي بميرد، زن مستحق هيچ گونه مهري نيست.

ماده 1089 ـ ممكن است اختيار تعيين مهر به شوهر يا شخص ثالثی داده شود، در اين صورت شوهر يا شخص ثالث مي تواند مهر را هر قدر بخواهد ‌معين كند.

ماده 1090 ـ اگر اختيار تعيين مهر به زن داده شود، زن نمی تواند بيشتر از مهرالمثل معين کند.

ماده 1091 ـ براي تعيين مهرالمثل بايد حال زن از حيث شرافت خانوادگی و ساير صفات و وضعيت او نسبت به اماثل و اقران و اقارب و همچنين‌ معمول محل و غيره در نظر گرفته شود.

ماده 1092 ـ هرگاه شوهر قبل از نزديكی زن خود را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بيش از نصف مهر را قبلا داده باشد،‌ حق دارد مازاد از نصف را عيناً يا مثلا يا قيمتا استرداد كند.

ماده 1093 ـ هر گاه مهر در عقد ذكر نشده باشد و شوهر قبل از نزديكی و تعيين مهر زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه است و اگر بعد از‌ آن طلاق دهد، مستحق مهرالمثل خواهد بود.

ماده 1094 ـ براي تعيين مهرالمتعه حال مرد از حيث غنا و فقر ملاحظه می شود.

ماده 1095 ـ در نكاح منقطع عدم مهر در عقد موجب بطلان است.

ماده 1096 ـ در نكاح منقطع موت زن در اثنای مدت موجب سقوط مهر نمی شود؛ همچنين اگر شوهر تا آخر مدت با او نزديكی نكند.

ماده 1097 ـ در نكاح منقطع هرگاه شوهر قبل از نزديكي تمام مدت نكاح را ببخشد، بايد نصف مهريه را بدهد.

ماده 1098 ـ در صورتي كه عقد نكاح اعم از دائم يا منقطع باطل بوده و نزديكی واقع نشده زن حق مهر ندارد و اگر مهر را گرفته شوهر می تواند آن را ‌استرداد کند.

ماده 1099 ـ  در صورت جهل زن بفساد نكاح و وقوع نزديكي زن مستحق مهرالمثل است.

ماده 1100 ـ در صورتي مهرالمسمی مجهول باشد يا ماليت نداشته باشد يا ملك غير باشد در صورت اول و دوم زن مستحق مهرالمثل خواهد ‌بود و در صورت سوم مستحق مثل يا قيمت آن خواهد بود مگر اينكه صاحب مال اجازه دهد.

ماده 1101 ـ هر گاه عقد نكاح قبل از نزديكی به جهتی فسخ شود، زن حق مهر ندارد. مگر در صورتی كه موجب فسخ عنن باشد كه در اين صورت با‌ وجود فسخ نكاح زن مستحق نصف مهر است.

برای آگاهی بیشتر مطالعه مقاله طلاق توافقی پیشنهاد می شود.